"Żyd na wyciągnięcie ręki" w Toruniu - dziś rozpoczyna się święto Chanuka

Dziś wieczorem rozpoczyna się coroczne żydowskie święto Chanuka, upamiętniające ponowne poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej (II wiek p.n.e.). Potrwa tradycyjnie osiem dni.

Grupa studentek pedagogiki społecznej na UMK wspólnie z zaprzyjaźnionymi doktorantami postanowili wypromować związane z tym radosnym czasem tradycyjne obrzędy.
- Program "Żyd na wyciągnięcie ręki" to kolejny etap naszej przygody z żydowską kulturą - przyznaje Małgorzata Kirko. - Zaczęło się w zeszłym roku od zajęć fakultatywnych na historii sztuki "Nie taki Żyd straszny jak go malują".

Chanuke geld i drejdl

Projekt organizują doktorant historii sztuki Łukasz Ciemiński oraz studentki pedagogiki: Karolina Świtajska, Krystyna Kowalska, Julia Krak, Małgorzata Kirko i Ewelina Kinaszewska
(fot. fot. nadesłane)

- Chanuką, a tym sposobem ogólnie kulturą żydowską, chcemy zainteresować różne grupy społeczne - wyjaśniają Krystyna Kowalska, Karolina Świtajska i Ewelina Kinaszewska. - Spotykaliśmy się z przedszkolakami, uczniami, studentami, środowiskami katolickimi.

- Podczas wszystkich rozmów i zabaw mamy asa w rękawie, który zawsze działa: chanuke geld - śmieje się Łukasz Ciemiński, doktorant UMK pochodzący z rodziny o żydowskich korzeniach. - To tradycyjne czekoladowe monety, które wręcza się maluchom z okazji zimowego święta. Ale pod tą nazwą kryć się mogą też prawdziwe monety, zazwyczaj przekazywane przez dzieci na cele dobroczynne.

Jakie inne obrzędy towarzyszą Chanuce? - Między innymi "hazardowa" gra w drejdla - mówi Ciemiński. - To taki bączek opisany hebrajskimi literami, które stanowią skrót zdania "Wielki cud wydarzył się tam". Wygrać można oczywiście chanuke geld.

Właśnie drejdel stał się logo akcji "Żyd na wyciągnięcie ręki". Żeby każdy ciekawski mógł sam zagrać, Małgorzata Kirko wybrała się na zakupy do samej stolicy - do specjalnego koszernego sklepu przy Synagodze Nożyków.

O Chanuce dowiedzą się też wszyscy ci, którzy jeżdżą miejskimi autobusami. Przez tydzień wyświetlany jest tam spot popularyzujący święto.

Wiedza zmieni mentalność

Po co to wszystko?
- Kiedy chciałyśmy przygotować spotkanie chanukowe, poprosiłyśmy jednego z naszych kolegów, by zagrał przy okazji na fortepianie - wspomina Julia Krak. - Odpowiedział tylko: Dla Żydów? Nie!

Ciemiński przyznaje, że kiedyś spotkał się nawet z groźbami na portalu społecznościowym.
- Wiedza ludzi na temat żydowskiej kultury jest naprawdę mała, to stąd biorą się wrogość i agresja - wyjaśnia. - A przecież przez wieki Żydzi żyli w Polsce i współtworzyli tutaj kulturę. Przed II wojną do toruńskiej Żydowskiej Gminy Wyznaniowej składki odprowadzało 180 mieszkańców miasta i okolic. Wcześniej było ich dużo więcej. Teraz nie ma żadnych statystyk, więc nie wiadomo, ile osób żydowskiego pochodzenia zostało w naszym mieście.

W ramach akcji pojawił się nawet pomysł, żeby na kilka dni oznakować jakoś te toruńskie budynki, gdzie mieszkali Żydzi. Byłby to sposób, żeby zwrócić uwagę na wielokulturową przeszłość miasta.

- Sami z tego zrezygnowaliśmy, bo dzisiejszych mieszkańców pewnie przestraszyłyby takie informacje i mogliby nawet pomyśleć, że ktoś chce upomnieć się o zwrot mienia - przyznaje Ciemiński. - Kłopotem i źródłem nieporozumień są wciąż sama mentalność i niewiedza. Trzeba to zmieniać małymi krokami i właśnie temu służy nasz projekt.

Więcej informacji na temat akcji "Żyd na wyciągnięcie ręki" i uaktualniane zapowiedzi kolejnych wydarzeń znaleźć można na stronie internetowej: Na wyciągnięcie ręki
Udostępnij