Nasila się lęk przed chodzeniem do szkoły. A specjalistów w placówkach brakuje

- W przypadku starszej córki, to pani pedagog szkolna zaleciła, abym udała się z nią do psychologa. Z młodszą, poszłam sama – mówi mama uczennic z podstawówki. - Gdy córki nie radziły sobie z jakąś sytuacją w szkole, to się samookaleczały. Starsza, w swojej klasie, jeszcze się bardzo izolowała. Kobieta podkreśla:- Dzięki wsparciu psychologów, sytuację mamy już opanowaną.

Powodem są trudności w pisaniu, ale i plaga przemocy
Wniosków, o wsparcie dzieci i młodzieży w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, jest coraz więcej. Takich placówek mamy w regionie blisko 30. Do nich nie jest wymagane żadne skierowanie. - W poprzednim roku szkolnym trafiło do nas 1 700 uczniów, od września do kwietnia tego roku już 2 500. Wcześniej mieliśmy w tygodniu 120 dzieci, teraz 300 - informuje Hanna Jurek, dyrektor Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Świeciu. - To ogromna liczba, stąd coraz trudniej jest nam objąć opieką psychologiczną, pedagogiczną czy terapeutyczną wszystkich chętnych. Samych psychologów mamy jedynie pięciu. Obecnie pracujemy już od 8. 00 do 18.00 a trzeba wiedzieć, że wiele z tych terapii trwa nawet wiele lat.

Z opinii dyrektor wynika, że wcześniej to pedagog szkolny czy wychowawca sugerował, aby dane dziecko otrzymało wsparcie psychologa. Teraz, coraz częściej proszą o nie sami rodzice czy opiekunowie prawni. - Składają wnioski o przeprowadzenie czynności diagnostycznych z powodu trudności szkolnych ucznia, do których zapewne przyłożyła się nauka zdalna w pandemii. Tu największe problemy występują w czytaniu i pisaniu – mówi dyrektor poradni w Świeciu. Według której, przyczyną są również trudności natury emocjonalnej. - Nasila się lęk przed pójściem do szkoły, bo w niej mamy już plagę przemocy rówieśniczej – podkreśla Hanna Jurek. I dodaje: - A ta przemoc to wyśmiewanie, hejtowanie i w konsekwencji całkowite odrzucenie osoby, bo ktoś inny powiedział o niej, że nie jest fajna. Samo nie lajkowanie uczniowi w mediach społecznościowych, jest już powodem do jego załamania psychicznego. I drogą, do samobójczych prób… Problemy emocjonalne dominują, ale nie zapominajmy, że takie poradnie jak nasza diagnozują jeszcze inne przyczyny zaburzeń u uczniów jak autyzm czy nadpobudliwość psychoruchowa – podkreśla dyrektor.

Mama 7 - latka: - W szkole syn unikał kontaktów z innymi uczniami, nie skupiał się na lekcjach co nas zaniepokoiło dlatego postanowiliśmy go zdiagnozować. Okazało się, że ma autyzm. W poradni w Świeciu otrzymaliśmy bardzo fachową opiekę. Mija trzeci tydzień i już widzimy efekty pracy specjalistów.

W tej przychodni kolejki coraz dłuższe
Przed pandemią, w Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej w Świeciu dzieci otrzymywały diagnozę na bieżąco. Teraz bywa, że i po 2 miesiącach. Za to w tej wojewódzkiej przychodni, pierwsze wolne miejsca – do tej placówki potrzebne jest skierowanie od lekarza – u niektórych psychologów wypadają w czerwcu, u innych nawet w sierpniu. - Zawsze miałam wolne terminy w kolejnym miesiącu, teraz już tak nie jest co potwierdza, że wśród dzieci i młodzieży istnieje większe zapotrzebowanie na nasze wsparcie – mówi Anna Gagajek, psycholog kliniczny z Wojewódzkiej Przychodni Zdrowia Psychicznego w Bydgoszczy. Dlatego niedawno, zatrudniono tu kolejnego psychologa, łącznie jest ich w placówce 12. - Jeśli chodzi o problemy uczniów, to mamy ich szerokie spektrum – informuje Anna Gajek. - Począwszy od typowo szkolnych jak opuszczanie zajęć lekcyjnych i brak motywacji do nauki, ale też perfekcjonizm w nauce po stany lękowe, depresje. Coraz więcej jest ADHD. Dużym problemem są samookaleczenia.

W szkołach miejskich lepiej, w gminach już gorzej
W 2023 roku, Fundacja GrowSpace alarmowała na konferencji prasowej w Bydgoszczy, że w Kujawsko-Pomorskiem nie ma ani jednego psychologa szkolnego aż w 14 gminach. Za to w kraju, jeden taki specjalista przypada na 785 uczniów. - Uważam, że wobec tak dużej skali wyzwań w szkołach, niezależny psycholog powinien być w nich w każdej gminie, a tak niestety nie jest. Tych specjalistów brakuje, także u nas – potwierdza Grażyna Dziedzic, Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty. I podkreśla, że psychologowie i pedagodzy szkolni, którzy są już obecni w szkołach pracują jednocześnie na lekcjach z uczniami i w ten sposób tracą tę swoją intymność. A to nie zachęca uczniów do większego korzystania z ich wsparcia.

W większych ośrodkach o psychologa – na co wskazują sami dyrektorzy szkół – jest nieco łatwiej, bo może on m. in. znaleźć pracę na miejscu i nie musi dojeżdżać. W SP Nr 7 we Włocławku psycholog pracuje na pół etatu. W SP Nr 11 w Toruniu – ma 14 godzin w tygodniu, uczy się w niej blisko 570 uczniów. - Mamy niedosyt, ale na szczęście oprócz psychologa jest też pedagog specjalny czy terapeuta pedagogiczny także myślę, że dajemy radę - mówi Agnieszka Krajewska - Cysewska, wicedyrektor SP Nr 11 w Toruniu. I przyznaje, że również w tej szkole dominują konflikty rówieśnicze, które nasilają się z roku na rok: - W tym temacie drzwi do naszych specjalistów się nie zamykają, bo jednak świat cyfrowy generuje coraz więcej problemów w tym hejt w Internecie. Tego wcześniej nie było - stwierdza.

Natomiast Agnieszka Bajdak, dyrektor SP w Przysieku informuje, że na 317 uczniów placówka przygotowała dla psychologa pół etatu. - O który trzeba występować do Kuratorium Oświaty, to jest cała procedura, ale chętnych i tak nie ma. Jedynie zgłaszają się do nas studenci tego kierunku…Natomiast z Bydgoszczy do Przysieka, psychologowie dojeżdżać nie chcą – mówi. 
Tak więc na razie w szkole, w Przysieku - raz w tygodniu, od 9.00 do 15.00 – jest obecna psycholog, ale z firmy medycznej, która to z władzami gminy Zławieś Wielka podpisała umowę na świadczenie usług pielęgniarskich w miejscowych szkołach. - Jest nadzieja, że może od września uda się nam zatrudnić „swojego” psychologa. Cały czas szukamy – podkreśla dyrektor SP w Przysieku.