Gdy biją własne dzieci, trudno wołać o pomoc

Niebieska linia

Tu znajdziesz pomoc:
Niebieska linia - 0 800-154-030, godz. 17.00 - 21.00

Dwaj bracia spod Brodnicy, Piotr i Andrzej I. skopali matkę, ale nie pamiętają dokładnie, dlaczego. Zrobili to podczas imprezy, na której nie brakowało alkoholu. Po tym, jak pobili kobietę, położyli ją do łóżka. Dzień później zauważyli, że nie żyje. Wczoraj usłyszeli wyrok: pięć i pół roku więzienia.

Przeczytaj także: Pić też trzeba rozważnie
Inny przykład: w Nowy Rok w powiecie grudziądzkim 31-letni wnuk zabił dziadka. Prawdopodobnie dlatego, że starszy mężczyzna poprosił go o zakończenie imprezy sylwestrowej, która odbywała się w mieszkaniu seniora. Gdy przyjechali zaalarmowani przez sąsiadów policjanci, zobaczyli 31-latka bijącego staruszka. 85-letni mężczyzna zmarł wkrótce po przewiezieniu do szpitala.

Przykładów znęcania się nad rodzicami i dziadkami w regionie jest więcej. - Nie prowadzimy dokładnych statystyk, ale widać, że problem jest poważny - przyznaje Elżbieta Opiłowska, kierownik biura do spraw polityki prorodzinnej i przeciwdziałania przemocy urzędu marszałkowskiego. - Coraz częściej zgłaszają się do nas bliscy seniorów dotkniętych przemocą i proszą o pomoc. Przy czym trzeba pamiętać, że przemoc to nie tylko pobicia.

Jak agresorzy znęcają się nad starszymi? Naukowcy z Collegium Medicum UMK postanowili zbadać problem w naszym regionie. Skonstruowali liczącą 22 pytania ankietę, którą wręczyli 50 seniorom powyżej 60 roku życia z Bydgoszczy i okolic.
- Ankiety były anonimowe, żeby seniorom łatwiej było udzielać prawdziwych odpowiedzi - mówi Alicja Rzepka z Katedry i Kliniki Geriatrii Collegium Medicum. - Z odpowiedzi wynika, że prawie połowa z ankietowanych doznała przemocy psychicznej.

Najczęściej były to groźby, przekleństwa, obelgi i krzyki. Co dziesiąty senior zetknął się z przemocą ekonomiczną - byli okradani lub odbierano im rentę. Dokładnie tyle samo badanych było ofiarami przemocy fizycznej - byli bici, szarpani lub popychani.

Na co dzień młodsi stosują jednak bardziej wyrafinowane formy przemocy. - Na przykład zaniedbanie, brak odpowiedniej opieki - wymienia Elżbieta Opiłowska. - Albo odpychanie seniorów, wykluczanie ich z życia rodziny, ograniczanie kontaktów z wnuczętami. Zdarza się też wykorzystywanie ekonomiczne, zmuszanie do zmiany testamentu, wydzielanie pieniędzy.

Z badań bydgoskich naukowców wynika, że większość ankietowanych przez nich seniorów doskonale zna swoje prawa, wie gdzie zadzwonić, by poskromić agresora. Tymczasem w praktyce starsi ludzie rzadko sami zgłaszają się po pomoc. Dlaczego? - Kiedy dopytywaliśmy seniorów o ich prawa, okazywało się, że mają jednak problemy z wyjaśnieniem, podaniem przykładów - przyznaje Alicja Rzepka.
Okazuje się, że seniorzy zwykle wstydzą się przyznać, że syn, córka czy wnuczek się nad nimi znęca. Boją się reakcji: "Tak wychowałaś, to teraz masz". Czasami obawiają się, że trafią do domu starców - a tego najczęściej nie chcą.
- Przede wszystkim jednak nie chcą szkodzić swoim dzieciom - mówi Opiłowska. - Dlatego częściej niż sami seniorzy, przychodzą do nas ich krewni: czasem dorosła córka zgłosi, że ojciec znęca się nad matką, czasem siostra-seniorka zasygnalizuje, że młodzi nie opiekują się babcią jak należy.

Jak się przed przemocą bronić? Pomocne okazują się kampanie, które pokazują starszym, że nie muszą się godzić na agresję. - Wydajemy informatory, staramy się dotrzeć do starszych mieszkańców regionu - zapewnia Opiłowska. - Służymy też pomocą psychologiczną i prawną. Ta ostatnia bywa potrzebna: dość łatwo jest przecież przepisać cały swój majątek na dzieci, ale trudniej potem taką decyzję odwołać.

Z kolei toruńscy strażnicy miejscy zaczynają dziś dwudniowe seminarium dla seniorów. - To jedna z bardziej narażonych na przemoc grup społecznych, obok kobiet i dzieci - wyjaśnia Jarosław Paralusz, rzecznik toruńskich municypalnych. - Dlatego organizujemy kurs samoobrony dla osób po pięćdziesiątce połączony z konsultacjami specjalistów.

Więcej wartościowych tekstów na www.pomorska.pl/premium