Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Pelplin - wspaniałe dziedzictwo zakonu cystersów

Marek Weckwerth
Nawa główna bazyliki katedralnej w Pelplinie, a w niej ołtarze boczne. Znajdujący się w prezbiterium ołtarz główny jest jednym z najwyższych w Europie - ma 26 metrów
Nawa główna bazyliki katedralnej w Pelplinie, a w niej ołtarze boczne. Znajdujący się w prezbiterium ołtarz główny jest jednym z najwyższych w Europie - ma 26 metrów Marek Weckwerth
To niewielkie miasteczko (ponad 8 tys. mieszkańców) w sercu województwa pomorskiego jest stolicą diecezji, która obejmuje między innymi północne dekanaty znajdujące się w Kujawsko - Pomorskiem.

Mowa o Świeciu, Nowem, Koronowie, Tucholi, Kamieniu Krajeńskim. Na południowym Pomorzu do diecezji należą Chojnice, Czersk, Brusy. Dla wiernych tak dużego obszaru katedra pelplińska jest kościołem - matką. A wielka to i piękna budowla, o niezwykłej historii.

Związek Pelplina z naszym regionem jest zresztą znacznie głębszy niż może się dziś wydawać. To związek historyczny - w roku 1821 właśnie do Pelplina przeniesiona została z Chełmży (przez króla Prus Fryderyk Wilhelm III) stolica diecezji chełmińskiej. Od roku 1992 jest to diecezja pelplińska. Jednak wszystkie budowle sakralne, które zachowały się w tym miasteczku nad rzeką Wierzycą, zawdzięczamy cystersom. Zakonnicy przybyli tu z meklemburskiego Bad Doberan Münster, po tym, jak w roku 1274 wieś i okoliczne dobra ziemskie zostały im darowane przez księcia świeckiego i gdańskiego Mściwoja II. W najstarszych dokumentach miejscowość wymieniana była jako Poplin lub Polplyn. Zaraz po osiedleniu się cystersi zaczęli wznosić zespół klasztorny. Jego najstarsza część pochodzi z końca XIII i początku XIV wieku. Najwspanialszą częścią klasztoru jest kościół cysterski, dziś bazylika katedralna pw. Najświętszej Maryi Panny.

Przeczytaj także: Manewry na Pętli Olimpinskiej, czyli oblicza Noteci
Zasadnicze prace wykonano do roku 1400, ale konsekracja odbyła się dopiero 72 lata później. W roku 1557 przesklepiono ramiona transeptu (poprzeczna do nawy głównej i transeptu hala) i tę datę uznaje się oficjalnie za zakończenie budowy. Dzieła tego dokonał mistrz murarski Antoni Schultes z Gdańska. Świątynia była częściowo rekonstruowana w latach 1894-99. - Monumentalny kościół jest drugim w Polsce pod względem wielkości reprezentującym ceglany gotyk, po kościele mariackim w Gdańsku - wyjaśnia przewodniczka oprowadzająca turystów (bilety kupuje się w punkcie informacji turystycznej, zwiedzanie odbywa się co pół godziny). - Ołtarz główny jest jednym z najwyższych w Europie - informuje przewodniczka. Ma 26 metrów. Wczesnobarokowy, bogato rzeźbiony i złocony ołtarz, skonstruowany został w latach 1623-24. Ufundował go opat Leonard II. Ołtarz zdobią obrazy Hermana Hana: "Koronacją Marii" i "Wizja św. Bernarda". W katedrze znajdują się też 23 ołtarze boczne, które reprezentują różne style . Aż 20 powstało w XVII i XVIII wieku. Zdobią je prawdziwe dzieła sztuki sakralnej - obrazy Hermana Hana, Bartłomieja Strobla czy Jana Kriega (wymienianego też jako Hans).

Przewodniczka zwraca też uwagę zwiedzających na wspaniałe późnogotyckie (XV wiek) stalle z bogatą dekoracją snycerską. Na emporze organowej w transepcie znajduje się robiący ogromne wrażenie prospekt organowy z lat 1678-70, dzieło snycerza Mateusza Schollera z pobliskiego Gniewa. Sam instrument muzyczny powstał w warsztacie gdańskiego organomistrza Jana Jerzego Wulffa. Z transeptu wychodzi się krużgankami do wirydarza, czyli wewnętrznego dziedzińca - ogrodu klasztornego. Godne uwagi są także same krużganki, zwłaszcza ich gotyckie sklepienie. W Muzeum Diecezjalnym (trzeba wykupić osobny bilet) można oglądać bogate zbiory sztuki gotyckiej, w tym jedyną zachowaną w Polsce oryginalną Biblię Gutenberga. Dla zwiedzających niedostępny jest (tabliczka "Teren prywatny") znajdujący się za rzeką klasycystyczny, zbudowany prawdopodobnie w roku 1837 pałac biskupi. W pobliżu opactwa wznosi się niewielki gotycki kościół pw. Bożego Ciała, który - jak głosi miejscowa tradycja - wzniesiony został przez budowniczych katedry. Kościół otacza stary cmentarz.

Więcej wartościowych tekstów na www.pomorska.pl/premium

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska