Specjaliści biją na alarm: coraz więcej dzieci ma problem z czytaniem i pisaniem

Centralna Komisja Egzaminacyjna liczy uczniów z dysleksją przy okazji egzaminów. Z roku na rok szóstoklasistów z opinią przybywa, na sprawdzianie w zeszłym roku było ich ponad 2,2 tysiąca. Rok wcześniej - 1,9 tys. Najmniej w powiecie rypińskim, gdzie opinię z poradni pedagogiczno-psychologicznej miało niecałe 3 procent uczniów. Najwięcej w powiecie włocławskim - tam dysleksję ma zdiagnozowaną co piąty szóstoklasista.

Skąd ten wzrost? - Szacuje się, że ok. 15 procent uczniów może mieć dysleksję - mówi Iwona Sałacka, przewodnicząca włocławskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Dysleksji. - O tym zaburzeniu coraz częściej się mówi, więc i częściej jest diagnozowane. Ale niewykluczone, że i zdarza się częściej, niż kiedyś.

Dysleksja ogólnorozwojowa

Dysleksja ogólnorozwojowa to problemy w pisaniu i czytaniu. Dotyka ok. 15 proc. uczniów. Diagnozuje się ją u dzieci, które ukończyły 9 rok życia, wcześniej można mówić tylko o ryzyku dysleksji. Częściej spotykana jest u chłopców niż u dziewczynek. Nie do końca wiadomo, co jest jej przyczyną: mogą to być uwarunkowania genetyczne, mikrouszkodzenia mózgu czy zaburzenia hormonów u matki. Można wyróżnić:
-dysortografię,
gdy uczeń ma problemy z poprawnym pisaniem, myli litery i robi błędy ortograficzne;
-dysgrafię,
gdy dziecko ma problem z graficznym wyglądem pisma, pisze bardzo brzydko;
-dysleksję,
gdy uczeń ma kłopoty z czytaniem oraz zrozumieniem czytanego tekstu;
-głęboką postać dysleksji,
stwierdza się ją wówczas, gdy problemy z czytaniem i pisaniem są nasilone, a uczeń ma też problemy z postrzeganiem i koordynacją ruchową. Dotyka ok. 4 procent uczniów.

Kiedy pani Agata, 30-letnia dziś torunianka, dowiedziała się w podstawówce, że ma dysleksję, mało kto wiedział, o co chodzi. - Do dziś pamiętam, jak musiałam na pamięć wkuwać zasady ortografii, żeby udowodnić polonistce, że nie jestem leniem - wspomina kobieta. - Większość nauczycieli w latach 90. patrzyło na mnie jak na ufoludka. Bo co to za dzieciak, który reguły pisowni wyrecytuje, a błędy i tak zrobi? Pewnie nie najbystrzejszy, prawda? A ja sobie z nauką dobrze radziłam, tylko te ogonki przy literkach ciągle mi się myliły. Na studiach ratowała mnie autokorekta w komputerze.

Dziś również nie brakuje rodziców, którzy podejrzewają, że dysleksja to wymówka dla leniwych. Ale specjaliści nie mają wątpliwości: dysleksja istnieje. - Potwierdzają to liczne badania - mówi Iwona Sałacka. - Nowoczesne techniki neuroobra-zowania pokazują, że mózgi dzieci z dysleksją działają inaczej, niż dzieci bez niej. Owszem, słychać głosy, że "kiedyś dysleksji nie było", ale to nieprawda. Dysleksja była, ale nie wszystkie dzieci posyłano do szkół i nie wszystkie kontynuowały edukację po podstawówce. Te z trudnościami kończyły naukę wcześniej.

Jak rozpoznać, że dziecko może mieć problem? Specjaliści wskazują na kilka oznak, które powinny zwrócić uwagę rodziców. To m.in. zaburzenia ruchu nieodpowiednie dla wieku dziecka: np. problemy z zapinaniem guzików czy kłopoty z łapaniem piłki. Zaniepokoić mogą również problemy z czytaniem, mylenie podobnych liter (np. b i d), opuszczanie "ogonków" w literach albo przestawianie głosek w wyrazach.

Zanim jednak dyslektyk dostanie odpowiednią opinię, musi przejść drobiazgowe badania. - Diagnoza jest interdyscyplinarna - podkreśla Iwona Sałacka. - Najpierw musimy wykluczyć np. problemy ze wzrokiem i słuchem, które mogą powodować podobne objawy jak dysleksja. Pomyłki? Pewnie się zdarzają, bo nie ma testów idealnych, ale myślę, że są rzadkie.