Zupa z suszonych śliwek z kluskami, kasza jaglaną, kapusta z grzybami, kapusta z grochem, śledzie, czyli w uroczysty czas Wigilii

Stół nakryty białym - dawniej lnianym - obrusem, a pod nim siano i trochę drobnych monet. Z uszanowaniem na chlebie lub na talerzu układano opłatek, którym łamiąc się rozpoczynano wieczerzę.

Dbano by przy stole zasiadła parzysta ilość osób, nie zapominając o dodatkowym nakryciu dla niezapowiedzianego gościa. Dawniej spożywano 12 potraw, co nawiązywało do liczby apostołów podczas ostatniej wieczerzy. Dzisiaj spotyka się nieparzystą liczbę potraw - 7 lub 9. Musiały to być potrawy z produktów, które "urosły" na polu, w lesie, ogrodzie i w wodzie. Zjeść należało wszystkiego po trochu.

Podawano zupę z suszonych śliwek z kluskami, kaszę jaglaną, kapustę z grzybami, kapustę z grochem, śledzie, zupę grzybową, jabłka, orzechy. Były też kluski z makiem, ryby smażone, strucel z makiem. Jeść należało dużo, żeby głód nie doskwierał w nadchodzącym roku".

Każdego roku te same potrawy, o których mówimy, że tradycyjne. Spożywamy je chętnie i ze smakiem, nie zdając sobie sprawy, że każda z nich coś oznacza. Opłatek, będący w istocie chlebem oznacza dobrobyt i początek nowego życia. Symbolizuje zgodę i jedność, która dotyczy nie tylko ludzi, ale i zwierzęta.

Nierzadko jeszcze dziś, zwłaszcza na wsi gospodyni odkłada opłatek, najczęściej w kolorze różowym, by z odrobiną potraw zanieść nazajutrz zwierzętom. Dzielimy się nim, jak niegdyś chlebem podczas ostatniej wieczerzy. Rybie przypisuje się znaczenie religijne. W początkach chrześcijaństwa stała się symbolem Chrystusa i Kościoła. Przypomina o chrzcie, zmartwychwstaniu i nieśmiertelności.

Groch, który według wierzeń ludowych chronił przed chorobami w połączeniu z kapustą gwarantował również urodzaj w nadchodzącym roku. Mak od wieków uważany za symbol płodności i urodzaju. Miód to obfitość, dobrobyt i bogactwo. Przez swój złocisty kolor symbolizuje związek ze słońcem. Uważany jako pożywienie dane od Boga. Ziarna zbóż to źródło życiodajnej mocy i plenności. Grzyby według wierzeń ludowych ułatwiają kontakt ze światem zmarłych.

Po wieczerzy był czas na śpiewanie kolęd, słuchanie opowieści o niezwykłych wydarzeniach nocy wigilijnej i obdarowywania się podarkami . Panny wyciągały spod obrusa siano szukając odpowiedzi, która pierwsza wyjdzie za mąż. Dzieci szukały pod obrusem drobnych monet wcześniej tam włożonych przez gospodynię.

Zwyczaj dawania prezentów w dzisiejszym znaczeniu jeszcze do I wojny światowej nie był znany. W toku dziejów stał się nieodłączną częścią świąt Bożego Narodzenia. Niegdyś podarunki otrzymywały na ogół dzieci. Były to pierniki, jabłka, orzechy i cukierki.