XIX Noc Szachowa w Golubiu-Dobrzyniu. Toczymy intelektualną wojnę. Oczywiście fair play

Od 19 lat w golubsko-dobrzyńskim domu kultury przy szachownicach spotkają się najtęższe umysły z całego kraju. Kilkunastu najlepiej klasyfikowanych uczestników ma ponad 2000 punktów w międzynarodowym rankingu FIDE.

Rozgrywki prowadzone są w systemie szwajcarskim na dystansie 13 rund - od godz. 20 do 6. Czas na rozegranie partii - po 15 minut na każdego zawodnika. Jeden punkt za wygraną, pół za remis.

Prawdziwa bitwa

- Nieprawda, że w szachach wygrywa ten, kto chłodno kalkuluje - przekonuje Paweł Kukuła, rok rocznie jeden z faworytów golubsko-dobrzyńskich rozgrywek, tym razem drugi, ma też na koncie zwycięstwo, na co dzień uczy w Grudziądzu historii i WOS-u. - Bez zaangażowania emocjonalnego, niczego wielkiego się tutaj nie osiągnie. Trzeba przestać widzieć jedynie drewno przesuwane po drewnie, a zobaczyć piękną intelektualną wojnę. To niesamowite, kiedy zachowując wszelkie zasady fair play, pokonujemy przeciwnika, który siedzi na wyciągnięcie ręki.

Podobnie mówi 12-letni Jeremiasz Figurski, jeden z najlepszych graczy w naszym mieście: - Trzeba obmyślać strategię i atakować jak w prawdziwej bitwie. Nie ma nawet czasu pomyśleć, że chce się spać.

Jeremiasz zaczynał od partyjek z mamą i tatą, teraz pokonuje ich już bez trudu. Potem były prywatne lekcje pod okiem lokalnego pasjonata i instruktora Wiesława Dąbka. Obecnie ćwiczy w szkole przy Żeromskiego - w poniedziałki i czwartki spotyka się tam kilku młodych zawodników.

Do królewskiej gry zasiadają też panie, ale jest ich zdecydowanie mniej. Na Noc Szachową w tym roku stawiła się trójka, w poprzednim - piątka.
- Nie wiem, dlaczego tak jest - przyznaje Anna Żebrowska, która spośród przedstawicielek płci pięknej wypadła w tegorocznych rozgrywkach najlepiej. - Przy szachownicy możliwości mamy przecież dokładnie takie same. Ja zaczynałam kiedy miałam 8 lat, razem z moim bratem w gminnym ośrodku kultury w niewielkim Śniadowie pod Łomżą. Teraz przyjechałam z przyjaciółmi ze studiów.

Katastrofy i walenie w zegary

Emocji oczywiście nie brakowało. Rozgrywki w Golubiu-Dobrzyniu określane są fachowo jako szachy szybkie (partie 2 razy po 15 minut). W tej kategorii to jedyny taki nocny turniej w kraju.

- Pierwsze poruszenie jest już przy losowaniu stolików, potem co rundę, zależnie od wyniku, gracze trafiają na przeciwników z podobną ilością punktów - opowiada Zbigniew Kubicki, główny sędzia XIX Nocy Szachowej. - Emocje narastają przy kończących się rundach, kiedy brakuje już czasu. Zawodnicy walą wtedy w zegary, żeby zdążyć. A najwięcej dzieje się nad ranem, kiedy wszyscy śledzą już ranking.

Jakie zadania ma sędzia?
- W tym sporcie jest inaczej niż na przykład w piłce nożnej, arbiter to tu postać z dalszego planu - wyjaśnia Kubicki. - Ale bywam potrzebny, tym bardziej podczas takich wyjątkowych spotkań. Nad ranem zawodnikom zdarzają się katastrofalne błędy, są spore szanse na niespodzianki. Faworyci są znani od początku, ale kto zwycięży tego nie wiadomo do końca. Czasem ktoś dotknie piona lub bierkę ręką i chce się z tego wycofać lub w pośpiechu wykona niedozwolony ruch, wtedy właśnie przydaje się sędzia.

Lekcje odpowiedzialności

Przerwa obiadowa o godz. 0.35, kanapki i batony podjadane są na okrągło. Choć wszyscy przyjeżdżają przede wszystkim ze względu na przyjacielską, miłą atmosferę, to są wśród graczy też tacy, którzy nie szczędzą specjalnych przygotowań.

- Niektórzy nawet biegają, żeby poprawić kondycję, inni śpią wcześniej cały dzień - mówi Kukuła. - Ale najlepsze efekty przynosi zawsze pozytywne nastawienie, chęć samej gry, a nie wygranej.

A dlaczego właśnie szachy i turniej w Golubiu-Dobrzyniu?
- Nagrody rzeczowe raczej się nie liczą, na innych turniejach szachiści grają o całkiem spore pieniądze, tutaj chodzi przede wszystkim o to, żeby się sprawdzić - wyjaśnia Kukuła. - Taki wysiłek intelektualny przez całą noc, bez przygotowania jest właściwie niemożliwy. A grają przecież młodzi, dziewczyny, wielu starszych. Wszyscy się już znamy, to zwarte, bardzo życzliwe sobie środowisko.

Kukuła ubolewa, że rodzice już coraz rzadziej zapisują dzieci szachy: - To błąd, bo ta gra doskonale rozwija myślenie strategiczne, uczy samodyscypliny i odpowiedzialności za podejmowane decyzje. Aktywizuje te rejony mózgu, które odpowiadają za wymienione procesy. W Moskwie szachy są nawet obowiązkowym przedmiotem w szkole. U nas też podjęliśmy akcję zbierania podpisów pod projektem ustawy "Szachy do szkół", niestety się nie powiodło. Sam nie gram zawodowo, ale traktuję to jako moją wielką miłość.

Kto najlepszy w tym roku?

Pierwsza piątka to Krzysztof Budrewicz z Olsztyna (10,5 pkt), Paweł Kukuła z Grudziądza (10 pkt), Jakub Malczyk z Olsztyna (10 pkt), Krzysztof Żołnierowicz z Bydgoszczy (9,5 pkt) i Adam Stolarczyk ze Świecia (9 pkt).

Spośród kobiet najlepiej wypadła Anna Żebrowska z Łomży, w ogólnej klasyfikacji miejsce 32. (6,5 pkt).
Najlepszym juniorem był Damian Marchlewicz z Brodnicy (7,5 pkt, miejsce 16.), oldboy'em (od lat 60) - Jerzy Kot z Wrocławia (8 pkt, miejsce 12.).

Tradycyjnie wyróżniono też tych, którzy bronili honoru gospodarzy.
Najlepszym zawodnikiem z Golubia-Dobrzynia okazał się Józef Klugiewicz (7,5 pkt, miejsce 20.), z powiatu golubsko-dobrzyńskiego - Marek Kubicki z Kowalewa Pomorskiego (8 pkt, miejsce 10.).

Przy stołach zasiadło 65 zawodników, do końca dotrwało 50 - najmłodszym, który tego dokonał był Kasper Jarzębowski z Golubia-Dobrzynia.

Turniej od 19 lat organizuje nasz dom kultury, sponsorami są burmistrz, starosta i wójt.
Sędziowali Zbigniew Kubicki i Kamil Marchlewicz, obsługę programową zapewnił Paweł Kubicki.