Wielka Sobota - dzień zadumy, żałoby po śmierci Chrystusa i oczekiwania na Zmartwychwstanie

Zgodnie ze starym polskim obyczajem, przy symbolicznym Grobie Pańskim czuwa warta - ministranci, harcerze, niekiedy także strażacy w galowym umundurowaniu.

W Wielką Sobotę odbywa się także uroczyste święcenie pokarmów, które znajdą się na wielkanocnym stole (czyli tzw. święconkę).

Zgodnie z badaniami, w tradycyjnym święceniu potraw w Wielką Sobotę uczestniczy 95 procent Polaków.

Święconka i jej symbole

Uczestnictwo w tradycyjnym święceniu potraw deklaruje aż 95 procent Polaków.

W Polsce pierwsze praktyki święcenia potraw odnotowano w XIV stuleciu. Dobór potraw w koszyku nigdy nie był przypadkowy. W koszyku może być wiele potraw, ale podstawę stanowi siedem: chleb, jajka, sól, wędlina, ser, chrzan i ciasto. Te siedem potraw symbolizuje bowiem treść chrześcijaństwa.

• Chleb we wszystkich kulturach ludzkości był i jest pokarmem podstawowym, niezbędnym do życia. Gwarantował dobrobyt i pomyślność. Wśród chrześcijan zawsze był symbolem najważniejszym - przedstawia bowiem Ciało Chrystusa.
• Jajko jest dowodem odradzającego się życia, symbolem zwycięstwa nad śmiercią. Dzielenie się jajkiem przy wielkanocnym stole przypomina przełamywanie opłatka na początku wieczerzy wigilijnej i wyraża przyjaźń, miłość i życzliwość uczestników wielkanocnej biesiady, a ponadto rzadko kiedy świadomie wypowiadane życzenia płodności.
• Sól to minerał życiodajny, dawniej posiadający moc odstraszania wszelkiego zła. To także symbol oczyszczenia.
• Wędlina zapewnia zdrowie i płodność, a także dostatek.
• Ser jest symbolem zawartej przyjaźni między człowiekiem a siłami przyrody, a przede wszystkim stanowi gwarancję rozwoju stada zwierząt domowych. Ser jest bowiem produktem mlecznym pochodzącym od krów, owiec i kóz.
• Chrzan zawsze był starym ludowym znamieniem wszelkiej siły i fizycznej krzepy.
• Ciasto do koszyka ze święconką weszło ostatnie, jako symbol umiejętności i doskonałości.

Wigilia Paschalna

Wielka Sobota często jest mylnie określana jako Wigilia Pashalna, W rzeczywistości obchody Wigilii Paschalnej rozpoczynają się dopiero o zmroku. Jest to nawiązanie do tradycji żydowskiej, w której po zmroku rozpoczyna się nowy dzień.

Kończy się adoracja przy Grobie Pańskim. Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do tabernakulum, złożoną w grobie figurę Chrystusa zdjętego z krzyża należy przykryć białym płótnem. Obok pojawia się posąg Chrystusa zmartwychwstałego.

Liturgia Wigilii Paschalnej, czyli centralnego punktu Triduum, składa się z czterech głównych części: liturgii światła. liturgii słowa, liturgii chrzcielnej i liturgii eucharystycznej.