Poznać ludzki umysł na UMK

- Od nowego roku akademickiego na UMK powstać ma kognitywistyka. Czym zajmuje się ta dziedzina wiedzy?
- U podstaw kognitywistyki leży cała grupa nauk zaangażowanych w wyjaśnianie, czym jest poznanie, ludzki umysł oraz jakie są zasady nimi rządzące. To kierunek studiów przede wszystkim dla tych, którzy posiadają uzdolnienia oraz wiedzę w kilku dziedzinach.

- Jakich zajęć mogą spodziewać się studenci na tym kierunku?
- Na kognitywistyce będą prowadzone zajęcia w dwóch grupach. Jedna to dostarczająca bazy i podstaw w zakresie filozofii, biologii, psychologii oraz informatyki, zaś druga to przedmioty kierunkowe dające każdemu kandydatowi szanse kształtowania w pewnym zakresie swojej specjalizacji. Z grupy przedmiotów kierunkowych wymienię choćby: logiczne i matematyczne podstawy kognitywistyki, neuronaukę, metody neurokognitywistyki, metody badania funkcji poznawczych, modelowanie koneksjonistyczne, neurorehabilitację, genetykę kognitywną, projektowanie środowisk wirtualnych i interaktywne media cyfrowe. Oczywiście student kognitywistyki musi odbyć praktykę (np. w jakiejś firmie lub szpitalu). Trzeba też od razu podkreślić, że kierunek ten, może bardziej niż inne, będzie związany z badaniami, zwłaszcza prowadzonymi w mającym powstać w najbliższych latach centrum nowoczesnych technologii.

- Czy pana zdaniem jest zapotrzebowanie na kognitywistów?
- Dziś już takie zapotrzebowanie niewątpliwie istnieje. I będzie coraz większe wraz z rozwojem nowoczesnej technologii oraz poszerzaniem się naszej wiedzy o umyśle i mózgu oraz chęcią wykorzystania ich do sztucznego życia, jak też w naszym codziennym doświadczeniu. Tak naprawdę na rynku pracy nie pojawił się jeszcze absolwent kognitywistyki. Ten kierunek studiów jest tylko na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, ale dopiero w tym roku skończą go jego pierwsi absolwenci. Profile absolwenta kognitywistyki w UAM i UMK są jednak odmienne. Poznański to wyspecjalizowany i dodatkowo wykształcony psycholog, mający znacznie szerszą ofertę od zwykłego psychologa, ale jednak inną od tego, co jest założone w profilu absolwenta kognitywistyki w Toruniu. Za przewagę kognitywistyki toruńskiej uznaję możliwość korzystania z bogactwa dydaktycznego, badawczego oraz, w perspektywie, praktyk w Collegium Medicum. Będzie to więc absolwent nie tylko wyposażony w zasoby teoretyczne, ale posiadający umiejętności praktyczne do wykorzystania np. w zakresie informatyki stosowanej i robotyki, neurorehabilitacji, a również neuromarketingu. Odpowiedzią na pani pytanie niech będzie też fakt, że następnego dnia po zaakceptowaniu wniosku o powołanie kognitywistyki, odebrałem telefon z firmy zajmującej się sprzętem elektronicznym z zastosowaniem w sieci, z pytaniem: czy kognitywistyka będzie zajmowała się badawczo tzw. użytecznościami (Web-usability).

- Rozumiem, że absolwent kognitywistyki znalazłby w niej zatrudnienie. Gdzie jeszcze mógłby pracować?
- Absolwent oczywiście będzie mógł poświęcić się dalszej pracy naukowej lub też poszukać sobie pracy zgodnie w wypracowaną na studiach specjalizacją. Kolejne obszary pracy, poza wspomnianymi przed chwilą badaniami nad użytecznościami, to rehabilitacja (także neurorehabilitacja) i nowe generacje protez. Również nowy sposób patrzenia na relacje społeczne (społeczna neuronauka) powoduje, że oczekiwanym jest absolwent specjalistycznie wykształcony w psychologii lub kognitywista. Oczywiście kognitywista znajdzie też miejsce zatrudnienia we wszystkich firmach, które w sposób naturalny będą działały jako przedłużenie praktyczne poszczególnych nauk będących w zakresie kognitywistyki. Dla przykładu kognitywista może okazać się dużo lepszym kandydatem (oferować bogatszy zestaw umiejętności) do pracy przy neuroobrazowaniu niż psycholog, przy sprzęcie komputerowym niż informatyk, przy neuro- i psychofizjologii niż biolog i psycholog, czy przy neuro- i psycholingwistyce niż językoznawca.