Wierzby - wizytówka Doliny Dolnej Wisły - wymagają troski

Wierzby głowiaste to charakterystyczne elementy polskiego krajobrazu. Najwięcej ich można spotkać na terenach zalewowych, również w Dolinie Dolnej Wisły.

Te najstarsze sadzili najczęściej osadnicy z Holandii i Niemiec, młodsze to dzieło naszych przodków.

Malownicze wierzby są też niewyczerpalnym źródłem opału, materiału na płoty, a sadzone wokół gospodarstwa stanowią naturalną ochronę przed spływającymi podczas powodzi bryłami lodu i powalonymi przez żywioł pniami drzew.

Szpalery wierzb rosnących na terenach podmokłych działają tam jak specyficzne pompy, skutecznie osuszające teren wokół.

- Te wierzby, które dzisiaj ogławiam, sadziłem 30 lat temu z moim ojcem - mówi Karol Rynkowski z Głogówka Królewskiego. - Pamiętam, jakby to działo się wczoraj. Wkładaliśmy do ziemi cienkie badyle, ojciec zwracał uwagę, by każdy z nich miał choć kilka zielonych witek - wspomina mężczyzna.

Tak długo, jak wierzby są obecne w naszym pejzażu, trwa spór o to czy ogławiać je, czy też nie ogławiać?

Ogławianie to cięcie gałęzi tuż nad pniem, które wykonuje się co kilka lat, dzięki temu formuje się charakterystyczna „głowa”.

- Wierzba rośnie bardzo szybko, dlatego, zdaniem przyrodników, wyrośnięte konary powinno się co pięć lat odcinać, inaczej stwarzają ogromne zagrożenie - mówi Jarosław Pająkowski, dyrektor Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego. - Wyłamane przez wiatr odrosty dewastują też pień wierzby w którym najczęściej tętni życie wielu gatunków ptaków - tłumaczy dyrektor.

Schronienie w rozrośniętych pniach wierzb znajdują chętnie ptaki: sikory, wróble, szpaki, dudki, kawki, pliszki, a także wiele innych.

Spróchniałe wierzby to również doskonały azyl także dla innych gatunków fauny. Korzystają z niego owady, drobne gryzonie, jeże, a nawet zające.

Warto w tym miejscu podkreślić, że wierzba głowiasta jest jedynym gatunkiem drzewa, które można ogławiać, bo sadzone jest właśnie w tym celu. Podobne zabiegi wykonywane na innych gatunkach drzew są zdaniem wielu przyrodników niedopuszczalne.

Nie tylko praktyczne znaczenie obecności tego gatunku drzew powinno nakłaniać nas do troski nad nimi.

Długie szpalery wierzb i bociany, to w Polsce najbardziej charakterystyczne elementy wiejskiego pejzażu - takie sielskie widoki były i wciąż są natchnieniem dla wielu artystów.

Mimo to, w wielu miejscach naszego powiatu wierzby w tajemniczy sposób znikają, podobnie jak stare jabłonie rosnące wzdłuż dróg.

Dlatego od wielu lat mówi się o potrzebie ustanowienia prawnej ochrony tych drzew, jednak zanim do tego dojdzie, jedynym sposobem powstrzymania niekontrolowanej wycinki, jest rozwaga, by decyzje o wycince zapadały tylko w sytuacjach naprawdę wyjątkowych.

Kolejka do sklepu w niedzielę wolną od handlu [wideo od Czytelnika]