Średniowieczni bydgoszczanie od kuchni. Jak mieszkali, co ubierali? [zdjęcia]

Tak mówią fachowcy: profesorowie recenzujący książkę pt. „Życie codzienne mieszkańców Bydgoszczy od XIV do XVIII wieku” (w świetle wybranych źródeł kultury materialnej), napisaną przez Wojciecha Siwia-ka, archeologa z Bydgoszczy.

Prof. dr hab. Andrzej Klon-der z Instytutu Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk napisał, że warunki życia w dawnej Bydgoszczy były dotąd badane cząstkowo, a dzięki wnikliwej pracy Siwiaka mamy obraz dziejów urbanizacji nie tylko w Bydgoszczy, ale też w całej Polsce.

Siwiak ciekawie pisze o tym, jak wyglądały średniowieczne ulice. Do obór i chlewików prowadziły tzw. drogi „zatylne”, gdzie grzęzło się w błocie i gnijących odpadach. Podrzucanie sobie śmieci nie było wtedy rzadkością, bo usuwanie ich z miasta rodziło problem. Trudno to sobie wyobrazić, ale w XVII-XVIII wieku na wysypisko śmieci wytyczono w Bydgoszczy Wyspę Młyńską!

Informacje autor czerpał z licznych badań archeologicznych, które przeprowadził w Bydgoszczy, a także z dokumentów zachowanych w bydgoskim Archiwum Państwowym.

Czytaj: Spacer po Bydgoszczy i regionie - tropem architektury

Ciekawych wiadomości dostarczają testamenty i pośmiertne inwentarze. Dowiadujemy się z nich m.in. o pościeli, bieliźnie i sprzętach kuchennych, których używali średniowieczni bydgoszczanie. Zapisywali sobie materace, pierzyny, sienniki i pościele, szyte z tkaniny konopnej lub lnianej, przeważnie białej. Podobnie, jak wyposażenie kuchenne, bielizna była miernikiem zamożności.

Niektóre naczynia miały wartość artystyczną, dlatego eksponowano je na półkach i ścianach. Posiłki spożywano głównie przy pomocy łyżek (cynowych i srebrnych), bo do końca XVII w. widelce były mało popularne.

Nieodzowną część inwentarzy stanowiła zawartość szkatuł. W średniowieczu noszono m.in. paciorki, koraliki i tzw. pacierze z bursztynu, poroża, kryształu i szkła.

Suknie nie były zbyt zdobne, przeważały brunatne i czarne, najdroższe kosztowały 60 zł, najtańsze 3 zł. Eleganckim dodatkiem do sukien były skórzane rękawy. Średniowieczni bydgoszczanie ubierali się zgodnie z obowiązująca modą. Wzorujący się na stylu zachodnim zakładali kapelusze, a na modzie polskiej - czapki aksamitne, atłasowe, płócienne, czasami obszywane futrem.

Trudno połączyć archeologię z historią

Praca nad zebraniem i opublikowaniem materiałów zajęła Siwiakowi 10 lat.

- A tak naprawdę całe zawodowe życie, poczynając od 1998 roku - uściśla. - Były wzloty i upadki, chwile zwątpienia, zwłaszcza na etapie zbierania materiału źródłowego. Szczególną trudność odczułem łącząc we wspólną opowieść źródła archeologiczne i historyczne, charakteryzujące się odmiennym zasobem informacji na poziomie opisu wydarzeń z przeszłości.

Pomogli w tym profesorowie UKW. - Andrzej Klonder, Tomasz Nowakowski i Jacek Woźny, bez których wyrozumiałości i cennych uwag książka nie nabrałaby ostatecznego kształtu - podkreśla Siwiak. - Podziękowania jestem również winien Urzędowi Miasta Bydgoszczy i Miejskim Wodociągom i Kanalizacji w Bydgoszczy, dzięki zaufaniu których, praca mogła ujrzeć światło dzienne, a także autorowi projektu graficznego - Wiesławowi Karpusiewiczowi.