Mutant nie zasmakuje?

     Działacze Kujawsko-Pomorskiego oddziału Stowarzyszenia Ekoland zwrócili się do radnych sejmiku wojewódzkiego z apelem o ustanowienie kujawsko-pomorskiego strefą wolną od upraw organizmów roślinnych zmodyfikowanych genetycznie. Producentów żywności ekologicznej zaniepokoiła decyzja Komisji Europejskiej w sprawie wprowadzenia siedemnastu odmian genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy do Wspólnego Katalogu nasion. "Rozpoczęcie upraw roślin zmodyfikowanych genetycznie stanowi zagrożenie dla zdrowia ludzi i dla środowiska naturalnego. Godzi ono również w wizerunek Polski i jej regionów, postrzeganych aktualnie jako producentów żywności wysokiej jakości. Ze względu na ewentualne zanieczyszczenia organizmów roślinnych wolnych od ingerencji genetycznych przez zmodyfikowany materiał genetyczny, powstaje realne niebezpieczeństwo pozbawienia możliwości rozwoju ekologicznych i tradycyjnych gospodarstw rolnych nastawionych na uprawy żywności metodami naturalnymi" - czytamy w piśmie skierowanym do sejmiku. "Uważamy, że nasz region nie może mieć udziału w uprawie ani sprzedaży roślin i żywności genetycznie modyfikowanej."
     Tę propozycję popiera Jerzy Zawadzki, radny sejmiku wojewódzkiego. "Rozpoczęcie upraw roślin zmodyfikowanych genetycznie w naszym województwie może mieć również negatywny wpływ na wizerunek województwa kujawsko-pomorskiego słynącego między innymi z produkcji zdrowej, wysokiej jakości żywności" - przekonuje samorządowiec w liście skierowanym do Waldemara Achramowicza , marszałka województwa. "Zwracam się do Pana Marszałka z prośbą o podjęcie działań w celu przygotowania i skierowania pod obrady Sejmiku uchwały w sprawie ustanowienia obszaru Województwa Kujawsko-Pomorskiego strefą wolną od upraw organizmów roślinnych zmodyfikowanych genetycznie."
     W powiecie brodnickim do stowarzyszenia Ekoland należy m.in. Mieczysław Babalski, który prowadzi gospodarstwo ekologiczne. - Byłem w Stanach dwa lata temu. To co się tam dzieje to tragedia. Obecnie na wielkich obszarach dominują soja i kukurydza zmodyfikowane genetycznie. Wprowadzenie roślin zmodyfikowanych genetycznie leży w interesie koncernów, które posiadają patenty na takie nasiona. Rolnicy muszą płacić za korzystanie z nich - mówi nasz rozmówca. - W USA przeprowadzono doświadczenie na szczurach. Karmiono je wyłącznie transgeniczną żywnością. Po dziesiątym pokoleniu szczury przestały się namnażać. Potrzeba lat badań, żeby stwierdzić czy to szkodzi zdrowiu ludzi. Mieczysław Babalski zwraca uwagę, że rośliny transgeniczne mają charakter agresywny i mogą zastąpić te występujące w naturalnych warunkach. - Pyłki przenoszone są na wielkie odległości, to spowodowało, że na przykład ryż w Chinach większość upraw jest już genetycznie zmodyfikowana.
     W Polsce strefami wolnymi od upraw trangenicznych wolne są województwa: małopolskie, podkar-packie. Niedługo najprawdopodobniej dołączy do tego grona wielkopolskie.
     "Na skalę komercyjną rośliny genetycznie zmodyfikowane uprawia się głównie w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Argentynie, a także w Meksyku, Rumunii, a są to przede wszystkim soja, kukurydza, bawełna i rzepak. (...)
     Wzrost powierzchni upraw roślin genetycznie zmodyfikowanych na świecie należy tłumaczyć większym zapotrzebowaniem rolników na tańszą produkcję oraz większą potrzebą wyżywienia ludności krajów najbiedniejszych.
     Rośliny genetycznie modyfikowane uprawia się przede wszystkim ze względu na ich odporność na herbicydy oraz na szkodniki i wirusy wywołujące choroby roślin.
     Rośliny genetycznie zmodyfikowane lub ich pochodne są wykorzystywane do produkcji żywności, pasz, dodatków do artykułów spożywczych" - czytamy na stronie internetowej Biura Informacyjnego do spraw Żywności Modyfikowanej Genetycznie (www.infogmo.edu.pl).
     Uprawy transgeniczne są szansą dla krajów Trzeciego Świata. Wzmocnione odmiany niektórych warzyw i zbóż, odporne na długotrwałe susze mogą być ratunkiem na przykład dla głodującej Afryki. Transformacje genetyczne najczęściej ograniczają się do zwiększenia odporności na herbicydy i odporności na owady błonkoskrzydłe. Choć uprawiany jest na przykład tzw. złoty ryż - z witaminą A. Naukowcy eksperymentalnie wyhodowali także m.in. ziemniaka, który świeceniem sygnalizuje brak wody (za pośrednictwem genu od meduzy).
     W Polsce potrzebna jest debata o roślinach zmodyfikowanych genetycznie. Zachęca do tego m.in. Instyt na rzecz ekorozwoju (www.ine-isd.org.pl), bo zwolennicy i przeciwnicy upraw transgenicznych rzadko dyskutują ze sobą nawzajem ograniczając się do spotkań we własnych kręgach. Tracą na tym konsumenci, którzy często nie wiedzą jakie korzyści lub zagrożenia niesie ze sobą żywność transgeniczna.
     ***
     Znakowanie
     Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 października 1999r. wprowadzane do obrotu produkty żywnościowe zawierające organizmy genetycznie zmodyfikowane lub składające się z takich organizmów albo ich części powinny być, od dnia 23 kwietnia 2000r., oznakowane poprzez umieszczenie napisu: "produkt genetycznie zmodyfikowany"lub "genetycznie zmodyfikowany"przy nazwie składnika produktu.
     Zgodnie z decyzją Unii Europejskiej termin "żywność GMO (ang. Genetically Modified Organism)"limitowany jest do produktów zawierających powyżej 1% genetycznie zmodyfikowanych komponentów: DNA i białka (a zatem piwo produkowane z wykorzystaniem drożdży GMO czy też cukier otrzymywany z buraków GMO nie są traktowane jako "żywność GMO"i nie wymagają znakowania).
     ***
     Mutant
     GMO - organizmy, których struktura genomu została zmieniona przez usunięcie jednego lub więcej genomów albo zmianę jednego lub więcej genów, a także w drodze hodowli organizmów hybrydowych realizowanej z wykorzystaniem techniki inżynierii genetycznej (definicja wg ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska).