Tak żyło się w toruńskim Podgórzu

Podgórskie trojaczki, lata 20. XX w.
(fot. Dom Muz (inicjatywy lokalne))

Fotografia pomnika niemieckiego wojaka przed Browarem Pomorskim, archiwalne zdjęcia sklepów i warsztatów - mieszkańcy lewobrzeża podzielili się najcenniejszymi pamiątkami. Są na blogu.

- Byłam pewna, że dostaniemy najwięcej zdjęć z lat 60. i 70. Co się okazało? Ludzie najczęściej dzielili się fotografiami z okresu przedwojennego. Wówczas Podgórz był samodzielnym miastem (do Torunia przyłączony w 1938 roku), więc to chyba świadczy o lokalnym patriotyzmie podgórzan - opowiada Katarzyna Kluczwajd.

Wraz z Magdaleną Marią Gessek i Joanną Biela stworzyły niezwykły blog. Kontynuację książki Karoli Ciesielskiej i Tadeusza Zakrzewskiego "450 lat toruńskiego Podgórza 1555-2005".

Autorki strony zaapelowały do mieszkańców lewobrzeża o podgórskie pamiątki. Od biletów, po archiwalne gazety, fotografie czy dokumenty meldunkowe. Z taką prośbą pukały również do drzwi.

- To, czym podzielili się z nami mieszkańcy, można oglądać na blogu - dodaje pani Katarzyna. - Perełki? Za każdym razem, kiedy dochodziły nowe pamiątki, wszystko ulegało przewartościowaniu. Ale dla mnie wyjątkowe znaczenie mają zdjęcia ludzi przy pracy, unikatowe - z okresu II wojny światowej.

Zerknijmy na najstarsze fotografie. Wśród nich - zdjęcia członków klanów znanych rzeźników: Jaugschów i Nogów.

Pamiątki są zróżnicowane, zostały im przyporządkowane etykiety - m.in. ludzie, kościół, ulica, mosty, podwórka, pomniki, Wisła, wojna, zabytki, domy. W on-linowym muzeum Podgórza można zobaczyć reklamę Śmietanki Pomorskiej, firmowe druki Browaru Chronowskiego, uwiecznione na fotografiach zabawy maluchów z przedszkola kolejowego z lat 60., kartę zwolnienia od służby wojskowej pomocnika maszynisty parowozowego z 1937 roku czy powojenne świadectwo szczepienia, na odwrocie którego są... kartki na chleb z czasów okupacji.

Wizyta notabli, lata 20. XX w. Drugi od lewej: Otton Steinborn.
(fot. Dom Muz (inicjatywy lokalne))

Kto odwiedzi blog, może nie tylko popatrzeć na pamiątki, ale i poczytać o lokalnej historii. Choćby o dziejach browaru Józefa Chronowskiego:
"Po powrocie Torunia do Macierzy w 1920 roku patriotyzm wyrażał się także w działalności produkcyjnej, handlowej, usługowej - POLSKIEJ. Nawet produkcja piwa mogła być uznana za… czyn patriotyczny, jak w przypadku Józefa Chronowskiego, który ze Stanów Zjednoczonych przyjechał do Polski, aby polonizować miejscowy przemysł. Wykupił niemiecki browar w Podgórzu, nazwał go Browar Pomorski. Specjalnością były marki: Śmietanka Pomorska, Karamel Pomorski, Koźlak".

W czasie wojny, podgórski browar przejęła niemiecka administracja. 24 stycznia 1945 roku, przez eksplozję wagonów z trotylem, zakład wyleciał w powietrze. Na jego miejscu, w latach 50., stanął Dzielnicowy Dom Kultury. Dziś - Dom Muz.

Pasjonaci historii mogą także poznać dzieje pomnika niemieckiego wojaka, który znajdował się na rynku przed browarem Pomorskim.

Na blogu czytamy:
"Swego rodzaju pragmatyzm polskich podgórzan ukazuje historia tegoż pomnika niemieckiego wojaka (1915-1920) przed Browarem Pomorskim. Chronowski zwrócił się do rady miejskiej z prośbą o zgodę na przekształcenie go na ... monument Zygmunta III Wazy. Króla, który nadał Podgórzowi prawa miejskie. Na starym cokole miał znaleźć się nowy bohater. Jednak historia potoczyła się inaczej. Wojaka zdjęto z postumentu, ale posąg króla na zwolnionym przezeń cokole nie stanął. Z pozyskanego surowca odlano natomiast ... płytę z popiersiem Józefa Piłsudskiego, ulokowaną na fasadzie ratusza".

Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj na internetową stronę http://dziejepodgorza.blogspot.com.

Projekt ,,Dziejów Podgórza ciąg dalszy" (Inicjatywy Lokalne) został dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury.

Przy pisaniu artykułu korzystałam ze strony http://dziejepodgorza.blogspot.com