Święto Trzech Króli. Czy firmy stać na długie świętowanie?

Od 1 stycznia 2011 roku Polacy uzyskają kolejny – trzynasty już – dzień świąteczny w roku. Nie będziemy musieli pracować 6 stycznia – w święto Trzech Króli. „Rekompensatą” za kolejną czerwoną datę w kalendarzu są nowe zapisy w Kodeksie Pracy. W zamian za święto przypadające w sobotę pracodawcy nie będą już musieli „oddawać” zatrudnionym dnia wolnego.

Przeczytaj: Święto Trzech Króli. Czy firmy stać na długie świętowanie?

Wolne w Trzech Króli nie jest „rewolucją” w świątecznym kalendarzu Polaków. Nasi dziadkowie czy rodzice nie musieli pracować 6 stycznia od czasów dwudziestolecia międzywojennego do 1960 roku. W tym właśnie roku przyjęto ustawę likwidującą dwa świąteczne dni wolne od pracy, przypadające w święta kościelne. Od tego czasu Polacy musieli przychodzić do pracy 6 stycznia oraz 15 sierpnia. W ten ostatni dzień katolicy obchodzą uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Święto to stało się ponownie dniem wolnym w 1989 roku – w okresie przemian ustrojowych w Polsce. Na wolne w dniu 6 stycznia musieliśmy czekać aż do 2010 roku.

Święta w Polsce

Dzięki ustanowieniu 6 stycznia dniem wolnym od pracy Polska stała się jednym z najbardziej „świętujących” państw Unii Europejskiej. Więcej dni wolnych od pracy (14) mają jedynie Finowie.

Oprócz dnia Trzech Króli przepisy gwarantują Polakom 12 dni wolnych od pracy. Są to:

* 1 stycznia – Nowy Rok,

* Niedziela Wielkanocna – pierwszy dzień Wielkanocy,

* Poniedziałek Wielkanocny – drugi dzień Wielkanocy,

* 1 maja – Święto Pracy,

* 3 maja – rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja,

* Zielone Świątki – święto ruchome, oficjalnie określane przez Kościół jako Zesłanie Ducha Świętego, przypadające w niedzielę, równo 7 tygodni po Niedzieli Wielkanocnej,

* Boże Ciało – święto ruchome przypadające w czwartek, obchodzone 60 dni po Niedzieli Wielkanocnej,

* 15 sierpnia – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny,

* 1 listopada – Wszystkich Świętych,

* 11 listopada – Święto Niepodległości,

* 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,

* 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia.

W Unii Europejskiej średnia liczba dni ustawowo wolnych od pracy wynosi 9,6. W niektórych krajach członkowskich na średnią składa się m.in. dzień Trzech Króli. Szóstego stycznia do pracy nie muszą przychodzić Austriacy, obywatele Cypru, Finowie, Grecy, Hiszpanie, Szwedzi, Włosi oraz Słowacy. W święto Trzech Króli nie pracują również mieszkańcy niektórych landów Republiki Federalnej Niemiec.

Pracodawcy są na „nie”

Ustanowienie kolejnego dnia wolnego od pracy nie spotkało się z aprobatą ze strony polskich firm. Jak twierdzą eksperci PKPP „Lewiatan”, wolny 6 stycznia może obniżyć przychody przedsiębiorstw nawet o 5,7 mld PLN w skali roku. Na zmianach stracą również pracownicy. Szacuje się, że z powodu wolnego w święto Trzech Króli przeciętnie każdy pracownik zarobi o 150 PLN mniej. Dlatego PKPP „Lewiatan” apelowała do prezydenta Bronisława Komorowskiego o niepodpisywanie nowych regulacji prawnych.

Przeczytaj: Wolne w święto Trzech Króli? Niech zostanie jak jest - twierdzi posłanka PO z Bydgoszczy

Negatywnie oceniamy ustawę przede wszystkim ze względu na skutki ekonomiczne dla przedsiębiorstw. Polskich firm i rodzin nie stać na dłuższe świętowanie. Staniemy się mniej konkurencyjni i atrakcyjni inwestycyjnie, bowiem kapitał trwały będzie zamrożony o jeden dzień w roku dłużej – podkreślała na stronach PKPP „Lewiatan” Grażyna Spytek-Bandurska,wicedyrektor Departamentu Dialogu Społecznego i Stosunków Pracy PKPP „Lewiatan”.

Eksperci tej organizacji zwracają także uwagę na fakt, że na przełomie stycznia i lutego Polacy często biorą urlopy w związku z rozpoczęciem przez dzieci ferii zimowych. W wyniku „sąsiedztwa” tych dwóch okresów urlopowych (świąteczno-noworocznego oraz feryjnego) polskie przedsiębiorstwa mogą odczuć spowolnienie w produkcji i usługach nawet przez dwa miesiące.

Ponieważ apel o niepodpisywanie omawianych przepisów skierowany przez PKPP „Lewiatan” do prezydenta okazał się nieskuteczny, organizacja planuje zaskarżenie nowych regulacji do Trybunału Konstytucyjnego.

Straty dla budżetu i gospodarki

Eksperci zaznaczają, że z powodu nowych przepisów ucierpi także budżet państwa. Szacuje się, że z tytułu kolejnego dnia wolnego od pracy przychody do budżetu zmniejszą się o 1,07 mld PLN rocznie. Podkreśla się, że Polska jest po prostu za biedna na dodatkowy dzień wolny. Jak wypowiadał się prof. Witold Orłowski, główny doradca ekonomiczny w PricewaterhouseCoopers: Polski nie stać na zwiększanie liczby wolnych od pracy dni. Problem głównie leży w tym, że Trzech Króli wypada po świętach Bożego Narodzenia, kiedy Polacy nie są przemęczeni i mieli przedtem dużo wolnego czasu. Uważam, że kolejny dzień, akurat w tym układzie, przypadający po świętach, powoduje przedłużenie takiego bardzo martwego okresu w gospodarce. Konsekwencje tego odczujemy w postaci wolniejszego wzrostu dochodów i poziomu życia, niż moglibyśmy mieć.

Wspominany przez prof. Orłowskiego „martwy okres” wynika z faktu, iż dzięki kilku dniom urlopu Polacy cieszyliby się z kilkunastu dni „laby”. Urlop mogą rozpocząć już 25 grudnia lub nawet w weekend wypadający przed Bożym Narodzeniem. Szacuje się, że w trakcie tego wyjątkowo „długiego weekendu” straty w gospodarce mogą sięgnąć nawet 1,5% PKB.

Korzyści dla pracowników

To, co dla pracodawców jest utrudnieniem, a dla gospodarki zagrożeniem, przez pracowników przyjmowane jest jako udogodnienie. Jak wspomniano, ustanowienie 6 stycznia dniem wolnym od pracy oznacza dla Polaków okazję do skorzystania z najdłuższego „długiego weekendu” w roku – od Bożego Narodzenia, przez Nowy Rok do właśnie święta Trzech Króli.

W bieżącym roku dni 25 i 26 grudnia przypadają w sobotę i w niedzielę, Nowy Rok 2011 roku to sobota, a święto Trzech Króli wypada w czwartek. Wystarczy więc skorzystać z 9 dni urlopu wypoczynkowego (27-31 grudnia, 3-5 stycznia oraz 7 stycznia), by łącznie cieszyć się z 16 dni wolnych pod rząd (od 25 grudnia do przypadającego w niedzielę 9 stycznia).

Warto zwrócić uwagę, że pracownicy mogą wziąć dni wolne nawet wbrew woli pracodawców. Polacy mogą bowiem skorzystać z urlopu na żądanie. Wynosi on 4 dni w skali roku, a dni te wliczane są w pełny wymiar urlopu. Pracownik, którego całkowity wymiar urlopu wynosi 26 dni może więc wykorzystać 22 z nich jako „zwyczajny” urlop, a pozostałe jako urlop na żądanie. Pracodawca może odmówić udzielenia takiego wolnego jedynie wtedy, gdy nieobecność pracownika zaszkodziłaby interesom firmy.

Przeczytaj: Zmiany w kodeksie pracy od 2011 roku. Od stycznia więcej popracujemy

W okresie świąteczno-noworocznym na przełomie 2010 i 2011 roku wystarczy więc wziąć 4 dni urlopu na żądanie pod koniec grudnia oraz 4 dni takiego urlopu na początku stycznia. Efekt to 16 kolejnych dni wolnych od pracy.

Na jeszcze więcej wolnego możemy liczyć na przełomie 2013 i 2014 roku. W 2013 roku Boże Narodzenie oraz Nowy Rok wypadną w środę, a święto Trzech Króli w poniedziałek. Dzięki 7 dniom urlopu (23-24 grudnia, 27 grudnia, 30-31 grudnia oraz 2-3 stycznia) Polacy będą mogli odpoczywać aż 17 dni z rzędu – od 21 grudnia (przypada w sobotę) do 6 stycznia. Pracownicy mają więc na co czekać. Pytanie tylko, co na to pracodawcy i w jaki sposób odbije się to na polskiej gospodarce.