Ryby łatwiej pokonają śluzy i jazy na żeglownej Noteci płynącej przez Kujawy i Pomorze

To projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Projekt nazywa się „Przywrócenie drożności morfologicznej rzeki Noteci od Pakości do Krostkowa”.

Na obiektach piętrzących (przy śluzach i jazach) rzeki Noteci w Pakości, Nakle Zachód i Gromadnie budowane są trzy przepławki dla ryb, tak zwane seminaturalne, czyli przypominające naturalne środowisko wodne .

Jak wyjaśnia nam Edyta Rynkiewicz, rzecznik Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej „Wody Polskie” w Bydgoszczy – tym sposobem likwiduje się sztuczne bariery przegradzające dotąd drogę rybom i innym organizmom wodnym, odtwarza się ich korytarze migracyjne.

Przepławki będą obejściem naśladującym naturalną rzekę i teraz już umożliwią mieszkańcom rzeki swobodne przepłynięcie obok śluz i jazów. A przy tym te urządzenia hydrotechniczne stworzą im wiele innych możliwości - poszukiwania pokarmu, schronienia, a przede wszystkim sposobność rozrodu młodych węgorzy - gatunku krytycznie zagrożonego.

Urządzenia będą wyposażone w wabiki nakierowujące ryby na bezpieczne przejście.

Łączna długość „niebieskiego korytarza”, na którym RZGW w Bydgoszczy usuwa bariery w przemieszczaniu się zwierząt wodnych to ok. 42 km, zaś powierzchnia siedlisk wspieranych w celu uzyskania lepszego statusu ochrony to ok. 223 ha.

Likwidacja przeszkód migracyjnych wynika m. in. ze Zaktualizowanego Planu Gospodarowania Wodami na obszarze dorzecza Odry (bo Noteć poprzez Wartę jest dopływem tej rzeki). Jest to również jeden z elementów pro-przyrodniczych na szlakach żeglownych administrowanych przez RZGW.

Prace prowadzone są pod nadzorem przyrodniczym i archeologicznym.

Koszt inwestycji to dokładnie 6 637 766,86 zł, zaś dofinansowanie z Unii Europejskiej wynosi 5 477 638,83 zł. Zakończenie prac planowane jest na grudzień tego roku.

Noteć, którą znamy, przypomina tę sprzed wieków tylko tym, że niesie wodę. To dlatego, że w czasach zaboru pruskiego została przystosowana dla potrzeb żeglugi śródlądowej.

Górna Noteć (między jeziorem Gopło a Kanałem Bydgoskim) została przeobrażona w latach 1878–1882. Została wyprostowana (łączna długość przekopów sięgnęła 30 km), uregulowana i wyposażona w śluzy, w tym tę w Pakości.

Kanał Bydgoski, który jest łącznikiem między Górną a Dolną Notecią (ale przede wszystkim między Wisłą a Odrą), powstał w latach 1773-1774.

Śluzy Nakło Zachód i Gromadno znajdują się już na Dolnej Noteci, która rozciąga się między Nakłem a ujściem do Warty w Santoku (a to w sumie 187 km). Na przełomie XIX i XX wieku poprawiono parametry tej drogi wodnej, prostując ją, budując 14 stopni wodnych.