- O polityce w loży nie mówimy - przekonuje redaktor naczelny "Wolnomularza Polskiego" [kto należał do wolnomularstwa? Lista osób]

Loże masońskie w Polsce

- Polskie loże Wielkiej Loży Narodowej Polski: Loża-Matka Kopernik - Warszawa, Walerian Łukasiński - Warszawa, Przesąd Zwyciężony - Kraków, La France (francuskojęzyczna) - Warszawa, Świątynia Hymnu Jedności - Poznań, Eugenia Pod Ukoronowanym Lwem - Gdańsk, Pod Szczęśliwą Gwiazdą - Warszawa, Ivan Łuckiewicz - Warszawa, Silesia - Katowice, Wolność Odzyskana - Lublin, Emil Drach - Katowice

- Polskie loże Wielkiego Wschodu Polski: Loża-Matka Wolność Przywrócona - Warszawa, Nadzieja - Warszawa, Europa - Warszawa, Trzech Braci - Warszawa, Galileusz - Bydgoszcz, Kultura - Warszawa, Cezary Leżeński - Warszawa, Jedność (Trójkąt) - Trójmiasto, George Washington (Trójkąt anglojęzyczny) - Warszawa, Leopold Szersznik (Trójkąt) - Cieszyn, Moria (Trójkąt) - Ryga (Łotwa)

- Polskie loże Wielkiego Wschodu Francji: Gabriel Narutowicz - Kraków, Ignacy Paderewski - Poznań, Polskie loże "Le Droit Humain", Loża-Matka Pierre et Marie Curie - Warszawa, Orzeł Biały - Katowice, Pod Ulem - Toruń (uśpiona), Racontre Fraternelle (francuskojęzyczna) - Warszawa, Konstytucja 3 Maja - Warszawa, Braterstwo pod Wawelem Nr 1852 - Katowice/Kraków, Spirala (Loża Doskonalenia, 4-14 st.), Feniks (Suwerenna Kapituła Różokrzyżowa, 18 st.), Areopag (30 st.) - Warszawa.

- Chce mnie pan spytać, co masoni sądzą o książce Dana Browna?

- Między innymi.

- Mogę powiedzieć o swoich odczuciach, ewentualnie o opiniach paru kolegów, bo to przecież dzieło literackie i każdy może mieć własne odczucia.

- Przeszedł panu dreszcz po plecach: "teraz już wiedzą o nas wszystko"?

- Wręcz przeciwnie (śmiech). Cieszę się, że Dan Brown uczynił przedmiotem swoich gier i zabaw właśnie wolnomularstwo.

- I potraktował was ze znacznie większą sympatią niż Kościół katolicki.

- I o to właśnie chodzi! Mogę się z tego tylko cieszyć. Wie pan, ja jestem zwolennikiem zdrowego rozsądku i nie lubię ulegać skrajnościom, dlatego nie zamierzam twierdzić, że cały Kościół jest antymasoński. Mieliśmy w końcu w Polsce w swoich szeregach kilku prymasów i wielu biskupów. Ci ludzie potrafili pogodzić posługę w Kościele z działalnością w lożach.

- A jak jest dzisiaj? Im mniejsze wpływy Kościoła w Europie, tym większe masonerii?

- To zdecydowanie zbyt daleko idące uogólnienie. Wolnomularstwo nie spadło z nieba. Wynikło z zapotrzebowania na takie organizowanie się. Jej założycielami byli przecież budowniczowie katedr i dlatego zawsze akcent kładziemy na budowanie, a nie niszczenie.

- Co dziś budujecie?

- Przede wszystkim nowy model współżycia społecznego oparty o zasady wolności. Może to zabrzmi pompatycznie, ale chodzi o lepszą przyszłość dla świata.

- We Francji, gdzie do lóż masońskich należy większość parlamentarzystów, mówi się, że każda poważniejsza ustawa jest dyskutowana w lożach.

- Znam trochę masonerię francuską, zwłaszcza liberalną, więc widzę w tym sporo przesady. Faktem jest natomiast, że wielu parlamentarzystów jest związanych z różnymi odłamami masonerii, a każdy członek loży ma prawo dzielić się swoimi spostrzeżeniami z innymi. W naszych polskich lożach tematy polityczne i religijne są jednak zagadnieniem z założenia omijanym. Oczywiście, są zagadnienia, których nie można pominąć, więc rozmawia się o nich, ale nie podczas posiedzeń w loży, ale raczej podczas agapy po obradach. Bracia i siostry rozmawiają o wszystkim, co ich interesuje.

- Ilu polskich parlamentarzystów spotyka się w lożach?

- Wśród wolnomularzy panuje zasada, że można mówić jedynie o własnym udziale w masonerii, ale nigdy o kolegach, chyba że ci sami się ujawniają z przynależnością. Prasa ma oczywiście swoje prawa i swoich informatorów. Niekiedy więc strzela celnie, a kiedy indziej całkowicie pudłuje. Mogę powiedzieć tyle, że nie znajdzie się raczej wśród masonów ludzi o skrajnych orientacjach zarówno po lewej, jak i po prawej stronie.

- Jean Michel Quillardet były mistrz loży Wielki Wschód Francji powiedział wprost w wywiadzie dla Le Soir: "Trzeba by różne obrządki masońskie wzięły się do polityki w dobrym tego słowa znaczeniu - informowały o laickości i ogłaszały swoją niezgodę na taką czy inną decyzję rządową albo europejską". Quillardet proponuje stworzyć w Brukseli przedstawicielstwo europejskiej masonerii i ruchów wolnomyślicielskich.

- Idea laickości jest dla wielu środowisk we Francji rzeczą świętą. A jeśli chodzi o przedstawicielstwo, nie będzie to nic nowego - przecież takie formalne lub nieformalne przedstawicielstwa istniały w wielu organizacjach międzynarodowych, a nawet przyczyniały się do ich powstania. Nie szukając daleko - idea ONZ powstała właśnie w środowisku masonów. Oczywiście nasi wrogowie tworzą wokół tych faktów różne teorie spiskowe.

- Polscy masoni przyłączą się do tych apeli?

- Tak jak mówiłem. Nie poruszamy tematu religii. Ale każdy mason ma przecież prawo do swojej oceny.

- Pan na przykład z entuzjazmem wypowiadał się o idei wzniesienia Świątyni Opatrzności...

- Owszem, bo to przecież pomysł naszych braci, wolnomularzy, twórców Konstytucji 3 maja. Niestety, wykonanie miało niewiele wspólnego z tamtą świątynią, która miała być raczej niewielka i skromna. Ale Kościół ma oczywiście prawo do realizacji własnych planów. Nie wiem, czy w warszawskich kościołach tłok podczas niedzielnych mszy jest tak wielki, że trzeba było wznosić takiego giganta. Trochę mi żal księdza Twardowskiego, że po śmierci wylądował w tej betonowej szkatule. Jednak o gustach nie ma sensu rozmawiać, ja i tak nie mam szansy spocząć w tym miejscu (śmiech).

- Wróćmy do powieści Dana Browna.

- To powiem panu, czego się w tej powieści nie przeczyta.

- ?

- Nie przeczyta pan o trudnościach, z którymi boryka się masoneria amerykańska. Bo nasi amerykańscy bracia mają poważny problem ze spadającym zainteresowaniem masonerią i dopływem nowych członków. Amerykanie podeszli do tego w swoim stylu, zaczynając kilka lat temu wielką akcją masowego "werbunku" do masonerii. Werbowali w przyczepach kempingowych, specjalnych autobusach albo wynajmowali wielkie sale, w których od razu odbywała się inicjacja z podniesieniem na czeladnika. Postanowili też ominąć stopień "ucznia" (któremu nie wolno zabierać głosu podczas obrad), a także "czeladnika" (który może już mówić, ale nie ma prawa zajmować żadnych stanowisk). Od razu więc zyskiwało się stopień "mistrza". Argumentowano, że młodzi ludzie w dobie internetu nie są przygotowani na wyłączenie z aktywnego sposobu działania i nie wytrzymają dwóch lat na "oślej ławce".

- Nawet masoni nam się zdewaluowali.

- Te praktyki poskutkowały ogromnymi protestami masonerii z całego świata i w końcu bracia amerykańscy się wycofali ze swoich pomysłów.

- Polscy wolnomularze nie mają problemu z naborem?

- W Polsce procedury pozostały bardzo konserwatywne, co ma swoje wady, ale i swoje zalety. Nie jesteśmy zjawiskiem tak masowym, jak w krajach Zachodu. Niestety, w warunkach polskich bycie masonem raczej w karierze nie pomaga.

Owszem, zdarza się, że te kontakty owocują, ale rzadko. Zwłaszcza w polityce. Jak mówi Pismo Święte: "Po owocach was poznają", więc zapewniam pana, że gdyby udział masonów w życiu politycznym był większy, dostrzegłby pan to po owocach.

Zresztą również w Stanach Zjednoczonych i Francji, gdzie lóż jest tysiące, bycie masonem również nie oznacza tyle, co kiedyś. Przede wszystkim nie ma już różnic stanowych, które przełamywane były w lożach.

- Po wydaniu książki Browna szeregi masonów pewnie się powiększą?

- Na pewno nie zmaleją. Brown pokazał nas jako trochę dziwacznych, ale przyzwoitych ludzi. I nie jest to obraz daleki od rzeczywistości.

Królowie:
Stanisław August Poniatowski

Prezydenci:
Gabriel Narutowicz
August Zaleski

Premierzy:
Ignacy Jan Paderewski
Kazimierz Bartel
Marian Zyndram-Kościałkowski
Aleksander Prystor
Walery Sławek
Felicjan Sławoj-Składkowski
Leon Kozłowski

Ministrowie:
Tadeusz Matuszewicz
Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki
Tadeusz Mostowski
Witold Chodźko
Stefan Czerwiński
Hipolit Gliwic
W. Staniewicz

Dyplomaci:
gen. Bolesław Wieniawa-Długoszowski
M. Arciszewski
Wincenty Baranowski
W. Grzybowski
Stanisław Kętrzyński
Roman Knoll
Juliusz Łukasiewicz
Stanisław Patek
Emil Kipa

Wojskowi:
Stanisław Szczęsny Potocki
Tadeusz Kościuszko
Jan Henryk Dąbrowski
Józef Poniatowski
Szymon Konarski
Andrzej Mokronowski
J. Aksamitowski
Ignacy Działyński
Józef Chłopicki
Józef Zajączek
Jan Kozietulski
Józef Niemojewski
Konstanty Adam Czartoryski
Aleksander Rożniecki
Walerian Łukasiński
Edward Śmigły-Rydz
Michał Tokarzewski-Karaszewicz
Adam Koc
Kordian Zamorski
Jerzy Ponikiewski
Władysław Sikorski (?)

Politycy i mężowie stanu:
Adam Kazimierz Czartoryski
Adam Jerzy Czartoryski
Kazimierz Nestor Sapieha
Stanisław Lubomirski
Ludwik Szymon Gutakowski
Michał Wielhorski
Józef Wybicki (?)
Ignacy Potocki
Stanisław Kostka Potocki
Augustyn Gorzeński
Stanisław Staniszewski
Kajetan Koźmian
Tomasz Kantorbery Tymowski
Aleksander Chodkiewicz
Edward Abramowski
Tytus Filipowicz
Jan Piłsudski
Mieczysław Michałowicz
Mikołaj Kwaśniewski
Adam Pragier
Stanisław Thugutt
Jan Józef Lipski
Aleksander Małachowski

Działacze powstańczy:
Wiktor Heltman
Ludwik Mierosławski
Tomasz Zan

Społecznicy:
Janusz Korczak
Rafał Radziwiłowicz

Prymasi:
Gabriel Podoski
Michał Poniatowski

Naukowcy:
Marian Falski
Mieczysław Konopacki
Mieczysław Wolfke
Wacław Lednicki

Pisarze i poeci:
Zygmunt Krasiński
Julian Ursyn Niemcewicz
Cyprian Godebski
Aleksander Fredro
Kazimierz Brodziński
Ludwik Adam Dmuszewski
Franciszek Kniaźnin
Bogdan Kiciński
Ludwik Osiński
Juliusz Kaden-Bandrowski
Jerzy Stempowski
Stanisław Stempowski
Andrzej Strug
Antoni Słonimski
Wojciech Żukrowski
Tomasz Agatowski

Artyści:
Wojciech Bogusławski
Józef Ksawery Elsner
Karol Kurpiński
Michał Kleofas Ogiński
Juliusz Osterwa
Zygmunt Vogel zw. Ptaszkiem
Edward Wittig

Dziennikarze:
Jerzy Wasowski

Ekonomiści:
Tadeusz Gliwic
Edward Lipiński

Filozofowie:
Klemens Szaniawski