Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Emerytury pomostowe to temat ciągle nie do końca znany. Oto nasza relacja z dyżuru - sprawdź, może znajdziesz rozwiązanie swojego problemu?

Relację przygotowała Jolanta Zielazna; [email protected]
Grażyna Mucha (po lewej)  i Wiesława Auksztulewicz z oddziału ZUS w Bydgoszczy
Grażyna Mucha (po lewej) i Wiesława Auksztulewicz z oddziału ZUS w Bydgoszczy Jarosław Pruss
Warunki przyznania emerytury pomostowej ciągle sprawiają wiele problemów pracownikom zatrudnionym w szczególnych warunkach. Podczas redakcyjnego dyżuru, panie: Grażyna Mucha (kierownik sali obsługi klienta) i Wiesława Auksztulewicz z wydziału świadczeń emerytalno-rentowych oddziału ZUS w Bydgoszczy wyjaśniały wątpliwości.

Jakie warunki trzeba spełnić, by dostać emeryturę pomostową? Kończę w tym roku 58 lat, mam 38 lat pracy plus 4 lata w gospodarstwie rolnym, czyli w sumie 42 lata. Czy to daje mi prawo do emerytury pomostowej?
- Emerytura pomostowa przysługuje osobom, które w dniu złożenia wniosku o emeryturę udokumentują co najmniej 25 lat pracy (w przypadku mężczyzn), z czego co najmniej 15 lat to praca w szczególnych warunkach. Część tych lat musi przypadać do końca 1998 roku i muszą to być prace wymienione w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r, część po 2008 roku i musi to być praca wymieniona w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Na to trzeba mieć zaświadczenie od pracodawcy, że jest to praca wykonywana w szczególnych warunkach i któremu punktowi z załącznika odpowiada. Wówczas po ukończeniu 60 lat możne Pan składać wniosek o emeryturę pomostową.

Do 1998 roku przepracowałem 17 lat w warunkach szkodliwych, a w sumie miałem 23 lata pracy. Pracuję do teraz. Jeśli ta praca szkodliwa, którą wykonywałem do końca 1998 roku jest w załączniku do ustawy pomostowej, to po ukończeniu 60 lat będę mógł przejść na emeryturę pomostową?
- Jeśli po 2008 roku będzie pan jakikolwiek okres pracował w szczególnych warunkach, czyli wykonywał pracę wymieniona w załączniku 1 lub 2 do ustawy pomostowej, będzie to pełen etat, umowa o pracę i pracodawca opłaci składkę na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP) i na specjalnym druku zgłosi pracę w szczególnych warunkach, to będzie mógł pan przejść na emeryturę pomostową.
To znaczy, że gdybym się teraz zatrudnił w takich warunkach nabyłbym to prawo?
- Tak, bowiem na te minimum 15 lat pracy w szczególnych warunkach musi składać się jakiś okres przypadający przed 1999 rokiem i musi to być praca wymieniona w rozporządzeniu Rady Ministrów z lutego 1983 roku oraz okres po 2008 roku - praca wymieniona w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Jest jeden wyjątek - jeśli do końca 2008 roku ma pan 15 lat pracy w szczególnych warunkach i praca ta wymieniona jest w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych - to może pan przejść na pomostową po ukończeniu 60 lat. Wtedy nie trzeba spełniać warunku, że część pracy w szkodliwych warunkach musi przypadać po 2008 roku.
Wówczas pracodawca musi opisać, że praca wcześniej wykonywana odpowiada opisowi pracy takiego a takiego punktu załącznika ustawy o emeryturach pomostowych. Musi oczywiście podać konkretny punkt.

5 marca ukończyłem 65 lat i jestem na pomostówce. Kiedy mogę składać dokumenty o przejście na zwykłą emeryturę? W tych latach pracy mam także ubezpieczenie w KRUS. Czy muszę to jakoś potwierdzić?
- Dla pana wiek emerytalny wynosi 65 lat i 9 miesięcy. Wniosek można składać miesiąc przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Jeśli chodzi o KRUS musi pan przedstawić nam zaświadczenie o opłacaniu składek i we wniosku zaznaczyć, czy występował pan tam także o emeryturę, rentę rolniczą itp.
Jeśli będzie przysługiwała panu emerytura wyłącznie z ZUS, to otrzyma pan zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie KRUS. Ale to będzie wiadomo dopiero po weryfikacji pana wniosku.

Do 2004 roku przepracowałem w szkodliwych warunkach 26 lat, mam na to świadectwo pracy. Czy mogę przejść na emeryturę wcześniejszą?
- Jeśli na 1 stycznia 1999 r udokumentuje pan w sumie 25 lat pracy (składkowych i nieskładkowych), w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach - to po ukończeniu 60 lat będzie pan mógł przejść na wcześniejszą emeryturę.

Jeśli nie ma pan 25 lat pracy na koniec 1998 r., to o ile urodził się pan po 1948 roku, przechodząc na emeryturę powszechną będzie mógł złożyć wniosek o rekompensatę za to, że nie skorzystał pan z wcześniejszej emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach.
Czy wobec tego mógłbym dostawać emeryturę częściową?
- Do emerytury częściowej ma prawo mężczyzna po ukończeniu 65 lat, jeśli udowodni co najmniej 40 lat stażu pracy.

Mąż do końca 1998 roku przepracował 24 lata i 4 miesiące, w tym 15 lat w szczególnych warunkach. Brakuje mu więc pół roku, by mógł przejść na wcześniejszą emeryturę. Z poprzedniego miejsca pracy został niedawno zwolniony i od kilku miesięcy pracuje w firmie zajmującej się zdejmowaniem eternitu. Tam też zapowiadają zwolnienia. Czy te kilka miesięcy pracy przy eternicie będzie mu się liczyło do emerytury pomostowej?
- Jeśli rodzaj wykonywanej przez męża pracy ujęty został w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych (a praca przy azbeście jest tam wymieniana), mąż ma umowę o pracę, jest to praca w pełnym wymiarze i pracodawca zgłosił męża do ZUS jako osobę pracującą w szczególnych warunkach, opłaca za niego składkę na FEP i mąż urodził się po 1948 roku - to po ukończeniu 60 lat mąż może nabyć prawo do emerytury pomostowej.
Jak długo mąż musiałby pracować teraz w szkodliwych warunkach?
- Ustawa mówi tylko, że musi to być minimum 15 lat, z których część musi przypadać do końca 1998 roku, a część po 2008. Nie jest powiedziane ile, więc jakikolwiek okres po 2008 roku takiej pracy musi być.

Jak można sprawdzić, czy pracodawca odprowadza składkę na FEP?
- Pracodawca przede wszystkim ma obowiązek poinformować pracownika, czy zgłasza go jako osobę wykonującą pracę w szczególnych warunkach, ma obowiązek prowadzić ewidencję takich osób. To wynika z ustawy o emeryturach pomostowych.

Jeśli pracownik ma wątpliwości, może spytać w ZUS. Może utworzyć swój profil na platformie usług elektronicznych ZUS (PUE) i sprawdzić, jakie i za jakie okresy są opłacane za niego składki , czy wyszczególnione są okresy pracy w szczególnych warunkach.

Jeśli pracownik uważa, że jego praca jest wykonywana w szczególnych warunkach, a pracodawca nie - to sprawy sporne rozstrzyga PIP.

Przepracowałem 24 lata i 3 miesiące , z tego 16 lat i 11 miesięcy w warunkach szkodliwych, byłem mechanikiem. Od 1999 roku ta praca nie jest uznawana za szkodliwą. W tym roku kończę 60 lat. Czy będę mógł przejść na emeryturę pomostową?
- Na pomostową mógłby pan przejść, gdyby wykonywał pan prace, które są wymienione w załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych. Musiałby więc pan teraz zatrudnić się do pracy wykonywanej w szkodliwych warunkach (opisanej w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych) na jakikolwiek okres, w pełnym wymiarze czasu pracy, na umowę o pracę, pracodawca musiałby za pana odprowadzać składkę na FEP. Wtedy po ukończeniu 60 lat mógłby pan przejść na emeryturę pomostową.

Praca wykonywana w szkodliwych warunkach do końca 1998 roku musi być potwierdzona świadectwem wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze wydanym przez ówczesnego pracodawcę.

Urodziłem się w 1956 roku. Od lipca 1975 do 21.10. 2003 pracowałem na PKP jako m.in. dyżurny ruchu, ekspedytor i na innych stanowiskach. Dyżurnym ruchu byłem krócej niż 15 lat. Mam napisane w świadectwie pracy, że wykonywałem pracę w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze od lipca 1975 do 31.10.2003 r. Od 2003 r. pracuję w innej firmie. Za rok skończę 60 lat. Czy mam prawo do emerytury pomostowej?
- Spośród prac, które pan wykonywał, dyżurny ruchu jest wymieniony w załączniku do ustawy o emeryturach pomostowych. Aby przejść na pomostową musiałby pan udokumentować jakikolwiek okres pracy po 2008 roku, wykonywanej w szczególnych warunkach, wymienionej we wspomnianych załącznikach do ustawy o emeryturach pomostowych. W sumie tej pracy w warunkach szkodliwych musiałoby być co najmniej 15 lat.

Nie musiałby pan udowodnić żadnego okresu zatrudnienia w szkodliwych warunkach po 2008 roku, gdyby do końca 1998 roku pracował pan jako dyżurny ruchu co najmniej 15 lat. Bo ta praca spośród wszystkich przez pana wykonywanych wcześniej, także po 2008 roku uznawana jest za prace w szczególnych warunkach.

W 1981r. ukończyłam Technikum Kolejowe (bez szkoły zawodowej) i we wrześniu 1981 r. podjęłam pracę na PKP jako dyżurna ruchu i pracuję do dnia dzisiejszego. Korzystałam dwa razy z urlopu macierzyńskiego i wychowawczego (łącznie 5 lat). W październiku 2017 r. osiągnę wiek 55 lat. Czy mogę skorzystać z emerytury pomostowej?
- Tak. Zgodnie z przepisami ustawy pomostowej po udowodnieniu 20 lat okresów składkowych i nieskładkowych oraz wykonywania 15 lat pracy wymienionej w załączniku nr 1lub2 ustawy (rozpoczętej przed 01.01.1999 r.), kobieta po ukończeniu 55 lat i po rozwiązaniu stosunku pracy może nabyć prawo do emerytury pomostowej.

Jestem zatrudniony od 1981 r., a od 1984 do 2008 r wykonywałem pracę w
szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze t.j. rozporządzenie RM z 07.02.83 r./Dz.U. nr 8 poz. 43 z późn. zm./ Wykaz A Dział XIV pkt. 1, jestem rocznikiem 1961. Czy będę mógł przejść na wcześniejszą emeryturę po skończeniu 60 lat?

Nie spełni Pan warunków do przyznania emerytury wcześniejszej z tytułu pracy szczególnych warunkach na podstawie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, bowiem na dzień 01.01.1999 r. brak udokumentowanych łącznie 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Nie spełni Pan także warunków do przyznania emerytury pomostowej, gdyż wykonywał Pan do 2008 roku prace, które nie zostały wyszczególnione w załączniku 1 lub załączniku 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. O emeryturę pomostową mógłby Pan jednak ubiegać się w przypadku podjęcia pracy (na jakikolwiek okres) ujętej w nowych wykazach prac w szczególnych warunkach .Wówczas po spełnieniu pozostałych warunków tj. ukończenia wieku 60 lat i rozwiązania stosunku pracy nabędzie Pan prawo do emerytury pomostowej.

W przypadku nieskorzystania z emerytury wcześniejszej będzie przysługiwała Panu emerytura powszechna wraz z rekompensatą.

Ma Pan prawo skorzystać przed powszechnym wiekiem emerytalnym z emerytury częściowej . Warunkiem jej przyznania w przypadku mężczyzn jest złożenie wniosku po ukończeniu 65 lat życia i co najmniej 40 letni okres pracy.

W tym roku skończę 58 lat. Czy mając mając przepracowane w warunkach szkodliwych 25 lat, będąc osobą bezrobotną mam szansę na emeryturę pomostową? Jeśli tak, to kiedy i jakie warunki muszę spełnić?
Wszystko zależy od tego, jakie rodzaje prac w szczególnych warunkach Pan wykonywał. Prawo do emerytury pomostowej będzie przysługiwało Panu wówczas, jeżeli wykonywał Pan prace, które ustawa o emeryturach pomostowych nadal kwalifikuje do prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Ogólny staż pracy wymagany do tej emerytury Pan spełnił (25 lat) . Status osoby bezrobotnej nie ma znaczenia przy ubieganiu się o emeryturę pomostową. Pracodawca w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach winien potwierdzić rodzaj wykonywanych prac z powołaniem się na przepisy rozporządzenia z 1983r. i resortowe, a także na przepisy ustawy o emeryturach pomostowych.

Jeśli praca w szczególnych warunkach była świadczona po 31.12.2008 r. pracodawca miał obowiązek opłacać składkę na fundusz emerytur pomostowych (1.5%). Emerytura pomostowa przysługiwać będzie po ukończeniu przez Pana 60 lat życia.

Nie podaje Pan, jakie prace wykonywał. Należy zaznaczyć, że ustawa o emeryturach pomostowych dla niektórych ubezpieczonych wykonujących prace w szczególnych warunkach, lub o szczególnym charakterze przewidziała możliwość obniżenia wymagań związanych z wiekiem i szczególnym stażem pracy, od których zależy nabycie prawa do emerytury pomostowej.

Rekompensaty

Kto ma prawo do rekompensaty za utracone prawo do wcześniejszej emerytury?
- Do rekompensaty ma prawo osoba urodzona po 31 grudnia 1948 roku, jeśli udokumentuje 15 lat pracy w szczególnych warunkach lub charakterze do końca 2008 roku i nie skorzysta z wcześniejszej emerytury. Dotyczy to więc tylko osób, które pracowały w szczególnych warunkach.
Ile wynosi rekompensata?
- To nie jest oddzielne świadczenie. Kwota powiększa kapitał początkowy, a tym samym wpływa na wysokość emerytury. Wartość o jaką zostanie zwiększona emerytura w związku z przyznaniem rekompensaty jest obliczana indywidualnie dla każdego ubezpieczonego i zależy m.in. od stażu pracy.

Od lutego tego roku otrzymałam rekompensatę za utracone prawo do wcześniejszej emerytury, ale na emeryturze jestem od listopada ubiegłego roku. Czy nie powinnam dostać spłaty od listopada?
- Rekompensaty przyznawane są na wniosek osoby zainteresowanej. Jeśli wniosek z dokumentami złożyła pani w lutym, to od tego miesiąca ma pani prawo do wypłaty emerytury powiększonej o rekompensatę.

Pracowałam ponad 25 lat w warunkach szkodliwych. Z powodu likwidacji zakładu jestem na świadczeniu przedemerytalnym. Otrzymałam świadectwo pracy z adnotacją, że do 2013 roku pracowałam w szczególnych warunkach. Czy to oznacza, że po ukończeniu 55 lat będzie mi przysługiwała emerytura pomostowa?
- Emerytura pomostowa przysługuje kobiecie, która na dzień złożenia wniosku o emeryturę udowodni przynajmniej 20 lat składkowych i nieskładkowych, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Ale część tej pracy powinna przypadać przed 1999 rokiem, a część po 2008 rok. Praca po 2008 roku musi być wymieniona w załączniku nr 1 lub 2 do ustawy o emeryturach pomostowych.

Jeśli takiego zaświadczenia pani nie ma, to najprawdopodobniej ta praca w wykazie się nie znalazła. Nie będzie więc pani miała prawa do emerytury pomostowej. Ale po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego we wniosku o emeryturę może pani wskazać, że prosi o przyznanie także rekompensaty.

Świadczenia kompensacyjne

Od 1 września 1991 r. rozpoczęłam pracę jako nauczyciel i pracuję do chwili obecnej. 18 sierpnia 2015 r. kończę 55 lat. W tym czasie byłam na rocznym urlopie do poratowania zdrowia.
Ukończyłam w terminie studia dzienne /1982-1987/. Urodziłam dwoje dzieci: w 1986 i 1988 r. Do czasu rozpoczęcia pracy wychowywałam dzieci. Mam ustalony kapitał początkowy, okresy składkowe 87 miesięcy i nieskładkowe 29 miesięcy (tylko studia), gdyż nie złożyłam dokumentów o okresie opieki nad dziećmi.
Od 01.09. 2015r. chciałabym przejść na nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Proszę o informację o mojej sytuacji.

Nauczycielskie świadczenie kompensacyjne przysługuje nauczycielowi po osiągnięciu wieku wymienionego w ustawie , w przypadku udokumentowania co najmniej 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych (ograniczonych do 1/3 okresów składkowych)oraz 20-letniego okresu pracy nauczycielskiej(świadczonej na co najmniej etatu) w jednostkach wymienionych w ustawie z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych. Z okresu pracy nauczycielskiej należy odliczyć okresy przerw w wykonywaniu takiej pracy tj. np. okresy związane z chorobą, macierzyństwem, urlopem na poratowanie zdrowia, urlopami bezpłatnymi lub oddelegowaniem do innych zadań, niezależnie od tego w jakich okresach wystąpiły.

Po spełnieniu tych warunków, po ukończeniu 55 lat życia i po rozwiązaniu na Pani wniosek stosunku pracy nauczycielskiej, może Pani ubiegać się przyznanie nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. W przypadku pozostawania równolegle w kilku stosunkach pracy, wszystkie pozostałe powinny ustać najpóźniej w dzień ustania stosunku pracy w charakterze nauczyciela.

Nie nabędzie prawa do świadczenia nauczycielskiego osoba, która po rozwiązaniu na swój wniosek umowy o pracę w charakterze nauczyciela , a przed dniem ustalenia prawa do świadczenia podejmie inne zatrudnienie lub zacznie uzyskiwać dochody z pozarolniczej działalności.

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska