Przywołówki dyngusowe na Kujawach. Płyta toruńskiego muzeum

Krążek DVD poświęcony jest jednemu z najciekawszych zwyczajów, stanowiących fenomen kulturowy w skali kraju - przywołówkom, organizowanym do dziś w inowrocławskiej dzielnicy Szymborze przez Stowarzyszenie Klub Kawalerów. Niedawno przywołówki, jako jedyny element tradycji z regionu kujawsko-pomorskiego, zostały wpisane na prestiżową „Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego”.

Jak czytamy w opisie płyty: „Zwyczaj jest związany z obchodami Świąt Wielkanocnych na Kujawach, dawniej również praktykowano go na Pałukach. Był powszechny do II wojny światowej, a w niektórych wsiach spotykany do lat 60. XX wieku. Polegał na tym, że w Niedzielę Wielkanocną młodzi mężczyźni z dachu lub wysokiego drzewa wywoływali imiona dziewcząt przy użyciu tradycyjnej formuły i ogłaszali, ile wody dla każdej z nich przeznaczają. Na końcu dodawali imię i nazwisko tego, który nazajutrz przyjdzie do wywołanej dziewczyny z dyngusem. W podobnej formie przywołówki można co rok oglądać w Szymborzu”.

Krążek zawiera prezentację opracowaną przez etnografa Hannę Łopatyńską z toruńskiego muzeum, na którą składają się teksty opisujące zwyczaj w kontekście historycznym i współczesnym, a także mapy, przykłady przywołówek z różnych lat, archiwalne i współczesne fotografie, filmy, fragment audycji radiowej, nagrania.

Wydanie płyty, przygotowanej, także w wersji angielskiej sfinansował samorząd województwa. Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży, ale ma nieodpłatnie trafić do instytucji zajmujących się promowaniem niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także do bibliotek, szkół, domów kultury i osób zainteresowanych kulturą ludową. Osoby i instytucje, które chciałyby wykorzystać płytę w celach edukacyjnych i popularyzatorskich mogą otrzymać ją bezpłatnie. Płyty odbierać można w sekretariacie Muzeum Etnograficznego przy Wałach gen. Sikorskiego 19 w Toruniu, w godz. 8-16, nr tel. 56 622-36-49, e-mail: [email protected]. Liczba wydawnictw jest ograniczona.

Przypomnijmy, że pierwsza płyta z serii „Dziedzictwo niematerialne w województwie kujawsko-pomorskim” ukazała się w 2016 r. Zawiera prezentację kujawskiego obrzędu „chodzenia z kozą”.