Olbrzym w miniaturze

     Dlatego równocześnie z kupnem bonsai powinniśmy kupić książkę o trudnej sztuce uprawy tych miniaturowych drzewek. W ramach naszego kącika ogrodniczego mogę podać tylko kilka podstawowych wskazówek, które z pewnością nie wystarczą, żeby z powodzeniem zajmować się tą trudną sztuką.
     Kupowanie
     Wybór odpowiedniego gatunku jest najważniejszy. Wiadomo, że rośliny z umiarkowanej strefy klimatycznej: świerki, sosny, modrzewie, wiązy, dęby, klony czy buki nawet zminiaturyzowane dobrze będą się czuły tylko w ogrodzie, ewentualnie na tarasie. Uprawianie rodzimych gatunków w mieszkaniach najczęściej kończy się porażką.
     Drzewa muszą bowiem przejść okres spoczynku (tak, jak w naturze), w niskiej temperaturze, której nie możemy zapewnić w mieszkaniu. Gatunki rodzime możemy latem na krótko wnieść do mieszkania, ale nie na dłużej niż na dwa tygodnie.
     Jeśli chcemy mieć "domowy" bonsai, musimy wybrać roślinę pochodzącą z tropików lub strefy śródziemnonorskiej: figowce, chiński wiąz, grubosz drzewiasty, zastrzalin, carmona.
     Uprawianie
     Najważniejsze w pielęgnacji bonsai jest podlewanie. Nie ma tu uniwersalnego przepisu. Trzeba się kierować informacjami, skąd dany gatunek pochodzi i jakie ma warunki w swojej ojczyźnie. Częstotliwość podlewania jest też uzależniona od warunków, w jakich uprawiamy bonsai.
     Podłoże roślin uprawianych w mieszkaniach musi być przez cały czas jednakowo nawodnione, a bryła korzeniowa w całej swojej objętości wilgotna, co oznacza, że musimy sobie wypracować taką technikę podlewania, żeby nie wypłukiwać ziemi i nie odsłaniać płytko położonych korzeni. Najlepszym sposobem jest zanurzenie na kilka minut całej donicy w misce z wodą. Po wyjęciu, nadmiar wody wypłynie dużymi otworami, w które powinien być zaopatrzony pojemnik do uprawy bonsai.
     Także przy wyborze stanowiska dla rośliny musimy się kierować jej wymaganiami w naturze. Są gatunki światłolubne: figowce, wiąz chiński, carmona, sosna, jałowiec chiński, oraz cieniolubne: azalia, cis, zastrzalin. Należy też zwrócić uwagę na to, żeby w letnie dni promienie słońca nie padały przez szybę na liście roślin, ponieważ mogą one zostać uszkodzone (przypalone). Ogólna zasada jest taka, że w pomieszczeniach bonsai nie powinien stać dalej od okna niż w odległości 1,5 m.
     Ważna jest także temperatura. Bonsai z roślin tropikalnych powinien mieć temp. powyżej 20 st. C, jedynie zimą może ona spaść do 18 st. C.
     Kolejny zabieg to nawożenie. Dla bonsai najodpowiedniejsze są długodziałające nawozy, np. Osmocote. Można też stosować co 2 tygodnie (od maja do połowy sierpnia) nawożenie roztworem nawozów mineralnych.
     Przesadzanie
     Kiedy korzenie przerosną całe podłoże w pojemniku, bonsai musimy przesadzić. Można to zrobić na dwa sposoby: 1. przesadzić roślinę do większego pojemnika i uzupełnić brakujące podłoże lub 2. zostawić bonsai w tej samej donicy. Wtedy usuwamy tylko nadmiar korzeni (nawet 40-50 procent bryły) i wymieniamy podłoże. Przedtem jednak całkowicie oczyszczamy korzenie ze starej ziemi. Rany na grubszych korzeniach należy zabezpieczyć pastą ogrodniczą lub sproszkowanym węglem drzewnym. Pojemnik uzupełniamy świeżą mieszanką. Przesadzamy tylko wiosną, zanim bonsai wypuści nowe pędy.
     Dostępne w sklepach "podłoże dla bonsai" najczęściej składa się torfu wymieszanego z nawozem. Roślina lepiej będzie się czuła w podłożu skomponowanym przez właściciela. Do tego jednak niezbędna jest akadama - granulowana japońska glinka lessowa. W zależności od wymagań bonsai można ją uzupełnić ziemią darniową, kompostem, żwirem i piaskiem. Te składniki bez trudu kupimy w gospodarstwach ogrodniczych zajmujących się uprawą bonsai.
     Tylko gatunków, które muszą rosnąć w kwaśnym podłożu, nie możemy posadzić w akadamie. Dla nich najlepszy będzie nieodkwaszony torf z dodatkami lub japońskie podłoże kanuma. Po przesadzaniu przez miesiąc rośliny nie nawozimy.
     Zimowanie
     Niskie temperatury nie zaszkodzą bonsai z rodzimych gatunków, które zimą przechodzą okres spoczynku. Warto tylko zabezpieczyć im takie miejsce, które będzie osłonięte od wiatru i bezpośredniego słońca. Najlepiej ustawić doniczki na ziemi i przysypać je (wraz z podłożem) grubą warstwą torfu, korą, słomą lub suchymi liśćmi. Gatunki liściaste bonsai już jesienią gubią liście - jak normalne drzewa.
     Gatunki subtropikalne i tropikalne zimę muszą oczywiście spędzać w ciepłym pomieszczeniu.
     Za tydzień - o żółtokwitnących roślinach doniczkowych.