Niewolnicy świętego Mikołaja

Pracują nawet po 14 godzin dziennie, przez 6-7 dni w tygodniu, chociaż mają dopiero po kilkanaście lat. Chińskie dzieci.

Ponad 80 proc. wszystkich sprzedawanych w Polsce zabawek produkowanych jest w Chinach. A jak wynika z raportu CIDSE dla Organizacji Narodów Zjednoczonych, w tamtejszych fabrykach często zatrudniane są dzieci między 13. a 15. rokiem życia. Aby zapewnić odpowiednią liczbę zabawek w sklepach w okresie przedświątecznym, zwiększony ruch w fabrykach zaczyna się na wiele tygodni przedtem i wcale nie jest radosny dla pracownic i pracowników azjatyckich fabryk.

- Są zmuszani do pracy w nadgodzinach do późna w nocy za głodowe płace - informują działacze Polskiej Zielonej Sieci, która od 10 lat prowadzi w Polsce akcje społeczne, służące świadomemu i odpowiedzialnemu kupowaniu. - Zasady bezpieczeństwa są zaniedbywane, aby utrzymać szybkie tempo produkcji. Robotnice i robotnicy obsługują niebezpieczne maszyny bez odpowiedniego przeszkolenia, co często kończy się tragicznymi wypadkami. Pracodawcy nie zapewniają im też ubrań ochronnych ani nawet wentylacji, więc pracują w upale, oparach farb i rozpuszczalników.

Ile procent dla pracownika
- W naszej kampanii "Kupuj odpowiedzialnie zabawki" chcemy uświadomić ludziom, jak powstają zabawki i ile z ceny jednej lalki czy gry pozostaje w Chinach - mówi Bogusława Laskowska z Polskiej Zielonej Sieci.
- Mało kto wie, że przy produkcji zabawek pracują dzieci, zarabiając w przeliczeniu ok. 80 groszy za godzinę ciężkiej pracy. Kilkadziesiąt osób produkujących lalki zarabia razem mniej niż jeden menedżer firmy! Jak podaje Polska Zielona Sieć, np. z kosztującej w sklepie 59 zł lalki czy gry dla młodzieży, aż 48 zł kosztuje opłacenie udziałowców w zysku, transport, marketing oraz reklama. 5 zł to koszt opłacenia właściciela chińskiej fabryki i transport, 1,50 zł opłaty celne. 4 zł to koszt materiału, z jakiego wykonano lalkę czy grę. A jedynie 50 groszy z całej kwoty to pensja pracownika fabryki!

Jak porównują organizatorzy kampanii, prawa, np. najbardziej pożądanej przez dziewczynki lalki są dużo lepiej chronione niż prawa młodych dziewczyn, które pracują przy jej produkcji.

Opowiada jedna z pracownic chińskiej fabryki: - Praca jest niezwykle wyczerpująca, pracownicy bardzo często mdleją. Są popędzani. Jadalnia w wytwórni zabawek jest mała i zatłoczona. Wielu pracowników nie dostaje jedzenia z powodu długich kolejek. Stanie w kolejce zajmuje więcej czasu niż jedzenie.

Inna dodaje: - Aby nie chodzić do toalety - nie pijemy wody. Pozornie nikt nas nie zmusza, aby tak postępować, ale jesteśmy zmuszane do takich wyborów.
- W chińskich fabrykach osoby powyżej 15. roku życia są zatrudniane jak osoby dorosłe, a młodsze bywa, że są porywane i przetrzymywane w pracy w nieludzkich warunkach - dodaje Laskowska. Znana jest historia chłopca, który w wieku 13 lat uciekł z takiej fabryki, a przepracował tam lat 7.
Niska świadomość
- W Polsce ciągle mało wiemy o tym, jak wygląda produkcja zabawek światowych firm w Chinach czy innych krajach azjatyckich - mówi Bogusława Laskowska. - Ale wierzymy, że będzie się to zmieniać. Nasze społeczeństwo zwraca już dużo większą uwagę niż kiedyś na żywność. Chce, aby była najwyższej jakości i ekologiczna, powoli modne zaczyna być noszenie ekologicznych ubrań. Może wkrótce przyjdzie też pora na zabawki. Żadne dziecko nie chciałoby się bawić klockami ani misiami okupionymi cudzą krzywdą...

Organizatorzy akcji chcą zachęcać ludzi, aby ci kupowali świadomie także zabawki.
- Są producenci, którzy szanują prawa człowieka, są przyjazne dla pracownika, jak chociażby Lego - podaje Bogusława Laskowska. - Warto też kupować zabawki, które nie powstają w łamiących prawa pracownika fabrykach w Azji, ale w krajach europejskich czy również w Polsce.

W kraju mamy wiele firm, które produkują zabawki ekologiczne, np. z drewna. Niestety, są one często droższe od chińskich, a cena jest ciągle podstawowym kryterium w czasie zakupów. Warto jednak pomyśleć, czy na pewno chińska zabawka jest dobrym wyborem pod choinkę...