Na Bartodziejach w Bydgoszczy odkryto XVI-wieczną studnię. Znajdowała się w pobliżu rzeki Brdy [zdjęcia]

Odkrycia dokonali archeologowie Anna i Wojciech Siwak podczas prac ziemnych prowadzonych na terenie inwestycji deweloperskiej przy ul. Fordońskiej 16. Wkrótce w tym miejscu ma powstać blok. W środę 5 lipca pracownicy muzeum oraz Miejskich Wodociągów i Kanalizacji podjęli oraz zabezpieczyli zabytkową studnię.

– To było dla nas dużym zaskoczeniem. Być może studnia nie jest czymś rzadko odkrywanym, ale najczęściej są znajdowane w miastach, a tu mamy do czynienia z historyczną osadą i wsią Bartodzieje. Najdziwniejsze, że ona była praktycznie nad brzegiem rzeki Brdy – mówi „Expressowi Bydgoskiemu” dr Wojciech Siwiak, kierownik badań archeologicznych z Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej w Bydgoszczy.

Jego zdaniem może wynikać to z faktu, że wówczas woda w Bydgoszczy mogła być już zanieczyszczona m.in. przez prowadzoną działalność gospodarczą i szukano dodatkowego źródła czystej substancji. Podczas wydobywania studni wciąż delikatnie napływała do niej woda z najpłytszych warstw wodonośnych.

– Dodatkowo we wnętrzu studni umieszczono duży pień sosny, wypalony albo wydrążony w środku, tego jeszcze nie wiemy. Ten pień zabraliśmy w całości, żeby się nie rozpadł. Był dodatkowym filtrem wody, to z niego ją pobierano – uważa dr Wojciech Siwiak. Mogą o tym świadczyć znajdujące się w nim warstwy tłucznia kamiennego, pokruszonej ceramiki i żwiru.

Poszczególne elementy konstrukcyjne artefaktu zostały zabezpieczone i trafią do Biskupina, gdzie w specjalistycznej pracowni zostaną poddane konserwacji. Badania dendrochronologiczne mają pomóc w ustaleniu dokładnej daty pochodzenia elementów, z których powstała studnia. Później obiekt ma trafić na wystawę Muzeum Wodociągów przy Lesie Gdańskim w Bydgoszczy.

– Obok tej studni, choć nie mamy 100% pewności, w tej samej linii prawdopodobnie znajduje się druga studnia. Przy kolejnym etapie prac okaże się czy mamy rację – stwierdza kierownik badań. Potwierdzenie przypuszczenia może potrwać, bo jeśli obiekt faktycznie się tam znajduje, to pod planowaną drogą dojazdową, a tam jeszcze nie trwają roboty.

Możliwe, że to nie koniec odkryć na Bartodziejach, bo w okolicy pojawić ma się więcej bloków, co oznacza, że teren wcześniej zostanie lepiej zbadany. O tym, co znajduje się pod ziemią niewiele wiadomo, bo brakuje źródeł historycznych ze szczegółowymi planami miejsca.

– Z jednej strony to trudniejsze, a z drugiej ciekawsze. Jak z planów wiemy, czego się spodziewać, to nie ma takiej tajemnicy, szuka się konkretnych pozostałości czy budynków. O tym terenie niewiele wiemy, poza tym, że od dawna było to miejsce intensywnie zasiedlone. Poza tym, dzisiejszy most Pomorski, droga na Inowrocław, to dawny naturalny szlak komunikacyjny, przy którym dokonano już wielu ciekawych odkryć. Choćby przy sąsiedniej ul. Żabiej odkryto ceramikę pradziejową – opowiada dr Wojciech Siwiak, mając nadzieję, że kolejne badania pozwolą przybliżyć historię dawnej wsi.