1 maja 1888 roku, w samo południe, na bydgoskie ulice wyjechały cztery konne tramwaje, uruchomione przez berlińską firmę Ingenieur Harestadt und Contag. Ich trasa, od dworca kolejowego do Zbożowego Rynku, liczyła 2,4 km.
W INNYCH MIASTACH
W INNYCH MIASTACH
Dla porównania tramwaje elektryczne uruchomiono w: Gdańsku w 1894 roku, Poznaniu, Katowicach i Łodzi - w 1898 roku, w Krakowie - w 1901 roku, a w Warszawie - w 1908 roku.
Dwie linie przez miasto
Wagony miały 10 miejsc siedzących i 10 stojących. Na przedzie stał woźnica, który jednocześnie obsługiwał dzwon ostrzegawczy i hamulec ręczny. Wewnątrz znajdowały się dwie ławy ustawione podłużnie. Tramwaj oświetlały lampy naftowe, umieszczone wewnątrz przedziału.
Piotr Bielski, bodajże najstarszy bydgoski konduktor, w swoich wspomnieniach pisał: "Koniki były bardzo mądre, dobrze pielęgnowane, same schodziły w razie niebezpieczeństwa z drogi. Przed Wełnianym Rynkiem trasa prowadziła pod górkę i koń miałby problem z wciągnięciem wagonu. Stał tu zawsze chłopiec z koniem i tuż przed górką zwierzę podłączano do tramwaju. Konie w podkowach miały powrozy dla stłumienia hałasu, co również zapobiegało poślizgom".
Drugą konną linię tramwajową, z ulicy Gdańskiej na Poznańską, uruchomiono 29 maja 1892 roku.
W latach 1888-1896 po bydgoskich ulicach jeździły konnne tramwaje.
Tabor z Niemiec
Konne tramwaje zniknęły z bydgoskich ulic w 1896 r. Wtedy to firma Allgemeine Elektrizitätswerke wprowadziła pierwszy tramwaj elektryczny. 2 lipca odbyła się próba generalna, a punktualnie o 15.15 pierwszy wagon, ozdobiony girlandami, wyruszył w trasę. Jazda bez przesiadki kosztowała wówczas 10 fenigów, ale za markę pasażer mógł kupić 12 żetonów w kształcie ośmiokątów. Nikomu nie przychodziło do głowy, by jeździć na gapę.
Henryk Kaczmarczyk, wieloletni dyrektor MZK w Bydgoszczy, autor książki "70 lat komunikacji miejskiej miasta Bydgoszczy" przyznaje: - Tabor nie należał do pierwszej jakości. Większość wozów dotarła do nas z różnych miast Niemiec, po ich wycofaniu, jako nienadające się do zaspokojenia wzrastającego tam tempa ruchu miejskiego. Szerokość torów wynosiła wówczas metr.
W lipcu 1896 roku na placu Teatralnym odbyła się próba trakcji elektrycznej.
Motorniczy na pomoście
Jak wyglądały pierwsze elektryczne tramwaje? Stanisław Sitarek, który opiekuje się Izbą Tradycji w Miejskich Zakładach Komunikacyjnych w Bydgoszczy, opowiada: - Miały dwa nieoszklone pomosty, nad którymi rozciągał się dach. Na przednim pomoście stał motorniczy. W latach 30. zostały zmodernizowane. Pomosty oszklono i wydłużono. Zmieniono też układ ławek w środku. Od tej pory pasażerowie siedzieli prostopadle do kierunku jazdy.
Edward Mikołajski, którego ojciec przez ponad 30 lat był motorniczym bydgoskich tramwajów, dodaje: - Tata opowiedział mi o pewnym ciekawym zwyczaju, który obowiązywał, gdy tramwaje miały jeszcze nieoszklone pomosty. Otóż, przy mrozie przekraczającym 10 stopni Celsjusza obsługa wagonu dostawała trzy znaczki. Na końcowych przystankach można było je wymienić na szklankę gorącego grogu.
Dziesięć linii
Do 1905 roku w Bydgoszczy były tylko trzy linie tramwajowe (ul. Gdańska - Toruńska, Wełniany Rynek - Okole i Bartodzieje - Wilczak). Po II wojnie połączono dworzec PKP ze Szpitalem Wojewódzkim. Edmund Czajkowski, który o starej Bydgoszczy wie bardzo dużo, mówi: - W 1953 roku uruchomiono linię "Brda", a potem kolejne. W sumie było ich dziesięć. "Dziesiątka" łączyła osiedle Leśne z ul. Długą.
Tylko jeździły już zupełnie inne tramwaje. Te pierwsze, niemieckie, wycofano w latach 50.
Zdjęcia z kolekcji Edmunda Czajkowskiego i p. Latte.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
