Podatnik wybiera

     Zgodnie z generalną zasadą, każdy podatnik składa zeznanie odrębnie, wyliczając podatek według tabeli podatkowej ze stawkami 19, 30, 40 procent. Stawki wzrastają po przekroczeniu progów 37 024 zł i 74 048 zł. Oprócz tego przedsiębiorcy, spełniający ustawowe warunki, mogą opłacać podatek ryczałtem lub na podstawie karty podatkowej. Nie koniec na tym. Ostatnio pojawiły się jeszcze inne możliwości.
     Liniowo czy progresywnie?
     Od 2004 r. z każdym początkiem roku osoby, prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą stają przed dylematem: czy pozostać przy dotychczas stosowanej zasadzie opodatkowania, czy wybrać podatek liniowy w stałej wysokości 19 proc. Powody do rozterek mają zwłaszcza podatnicy osiągający dochody, obciążone lub zagrożone wyższymi stawkami (30, 40 proc.).
     Wbrew pozorom wybór nie jest prosty. Atrakcyjny na pierwszy rzut oka "liniowiec" przekreśla bowiem prawo do ulg i odliczeń (z wyjątkiem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne), do kwoty wolnej, do preferencyjnego opodatkowania z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem. Co daje w zamian? Stałą 19-procentową stawkę i możliwość odrębnego rozliczenia dochodów z innych źródeł. Ma to znaczenie dla przedsiębiorców , którzy uzyskują dochody i z biznesu i np. z pracy. Zsumowane znalazłyby się w przedziałach podatkowych, obłożonych większymi ciężarami. Dzięki rozliczeniu odrębnemu - działalności na formularzu PIT-36 L, pracy - na druku PIT-37 - mogą "uciec" spod dużych stóp.
     Kto zdecyduje się na zmianę dotychczas stosowanych reguł lub rozpoczynaną w 2006 roku działalność chce opodatkować od razu 19-procentowym podatkiem liniowym, ma obowiązek poinformować o tym urząd skarbowy do 20 stycznia.
     Najem - ryczałtem czy według skali?
     Do 20 stycznia czas na wybór między podatkiem opłacanym według skali PIT (czyli na zasadach ogólnych) a ryczałtowym mają też podatnicy, osiągający przychody z najmu, dzierżawy czy umów pokrewnych.
     Ryczałt kusi małymi stopami podatkowymi. Stopy wynoszą: 8,5 i 20 proc. Od przychodu nie przekraczającego w 2006 roku w zaokrągleniu15 666 zł (4 000 euro) wynajmujący odprowadza co miesiąc 8,5 proc. przychodu, Od nadwyżki ponad tę granicę 20 proc. W 2005 roku kwota graniczna wynosiła 17 514,80 zł, a w 2004 r. - 18 274 zł.
     Podatek wylicza się - uwaga! - od przychodu. Co to jest przychód? Pojawiające się od początku wprowadzenia tego podatku wątpliwości interpretacyjne wyjaśniło na korzyść podatników Ministerstwo Finansów. Zdaniem ministerstwa, przychodem nie są uiszczane przez najemcę czynsze w spółdzielni czy we wspólnocie, opłaty za rozmowy telefoniczne, wodę, energię elektryczną, gaz, jeśli - uwaga!- z umowy wynika, że najemca jest zobowiązany do ponoszenia tych wydatków.
     Ryczałt nie pozbawia prawa do odliczania od przychodu ulg ani do wspólnego rozliczenia z małżonkiem lub dzieckiem.
     Mimo tylu zalet ta forma opodatkowania nie wszystkim się opłaca. Podstawową jej wadą jest to, że nie pozwala na pomniejszenia przychodu o koszty jego uzyskania. Stąd nie będzie ona korzystna dla osób, które w umowie najmu zobowiązały się np. podnieść standard wyposażenia lokalu, dokonać remontu czy innej inwestycji. Kogo rachunek ekonomiczny przekona, że zalety przeważają nad wadami, powinien o wyborze ryczałtu poinformować do 20 stycznia urząd skarbowy. Kto rozpocznie najem w trakcie 2006 roku ,oświadczenie składa nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Dochody z najmu mieszkania czy innego wspólnego majątku małżeństwa powinny rozliczać w zasadzie odrębnie - po połowie. Mogą jednak postanowić inaczej. O decyzji, że podatek będzie opłacać w całości jeden z małżonków, powinny powiadomić urząd skarbowy w podpisanym przez oboje oświadczeniu do 20 stycznia lub do 20 następnego miesiąca po uzyskaniu pierwszego przychodu.
     Wolni od kwitów
     Nie muszą zawracać sobie głowy korespondencją z urzędem podatnicy (prowadzący działalność gospodarczą lub wynajmujący mieszkania), którzy chcą przestrzegać zasad ogólnych. Żadnych oświadczeń nie składają też osoby, które już w poprzednich latach wybrały inną formę opodatkowania (ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, kartę podatkową, podatek liniowy, ryczałt z najmu itp.) i w 2006 roku nie zamierzają jej zmieniać. Przyjęty sposób opodatkowania trzeba stosować do końca roku. Warto więc dobrze skalkulować, który wariant opodatkowania jest w konkretnej sytuacji bardziej opłacalny.