Ogród w listopadzie

     
     Kopanie chrzanu
     Jeśli na grządkach w naszym ogrodzie zostały jeszcze jakieś warzywa - najwyższy czas by się z tym uporać. Wykopujemy więc korzenie chrzanu, salsefii, skorzonery, pietruszki, pasternaku i cykorii korzeniowej (korzenie cykorii możemy w listopadzie pędzić - na trzy tygodnie pozostawiamy je na grządce przykryte liśćmi). Zbieramy także ostatnie kapusty głowiaste, kapustę pekińską, brokuły oraz pory.
     Warzywa odporne na niskie temperatury - brukselkę, jarmuż, szpinak, roszponkę i zimowe odmiany pora - możemy pozostawić w gruncie i zbierać je w miarę potrzeby.
     Jeśli zamierzamy warzywa przechowywać przez zimę, zbiór należy wykonać w dni suche i słoneczne. Następnie warzywa należy schłodzić do temp. plus 2 st. C. Nie wolno jednak dopuścić do ich przemrożenia, zamoczenia lub przesuszenia, ponieważ będą się źle przechowywać.
     Nie zapomnijmy o przykryciu warzyw zimujących w gruncie (szpinak, sałata, cebula) i warzyw wieloletnich (rabarbar, szczaw) na przykład grubą warstwą włókniny. Zmniejszymy wtedy do minimum ryzyko przemarznięcia i przyspieszymy wiosenne zbiory.
     Możemy też wysadzić czosnek ozimy oraz wysiać wczesne odmiany pietruszki i marchwi.
     Miedzian na raka
     W przydomowym lub działkowym sadzie chronimy pnie drzew przed gryzoniami, owijając je słomą lub specjalną plastikową siatką.
     Jeśli w sezonie wegetacyjnym zauważyliśmy objawy raka bakteryjnego, drzewa owocowe należy opryskać Miedzianem 50. Zabieg powtarzamy wczesną wiosną. Gdy temperatura przekracza plus 6 st. C zwalczamy (jeśli jest taka konieczność) kędzierzawość liści brzoskwini. Także przeciwko tej chorobie stosujemy Miedzian. Zabieg powtarzamy wczesną wiosną, tuż przed pękaniem pąków, stosując preparat Syllit.
     Kiedy na drzewach owocowych nie ma już liści, możemy je dokładnie obejrzeć i sprawdzić, czy w koronach i pod korą nie widać zimujących stadiów groźnych szkodników. Szukamy więc i niszczymy gniazda wypełnione gąsienicami kuprówki rudnicy (liście dokładnie oplecione przędzą), brudnicy nieparki (żółtobrązowe poduszeczki na pniu), jaja znamionówki tarniówki (kremowe, kubeczkowate) i jaja pierścienicy nadrzewki (przypominające pierścionki, oplatające gałęzie drzew).
     Powinniśmy też sprawdzić, czy pod drzewami nie zostały opadłe owoce i liście. Należy je usunąć, ponieważ mogą być pożywką dla grzybów chorobotwórczych.
     Ochojnik na świerku
     Jeżeli w okresie wegetacyjnym krzewy iglaste atakowane były przez szkodniki, teraz właśnie możemy zwalczyć je preparatem Promanal - to środek oparty na oleju parafinowym, który szczelnie pokrywa zimujące jaja czy skupienia gąsienic ochojników, miodówek, przędziorków, miseczników czy tarczników.
     Początek listopada to także dobry moment na cięcie krzewów porzeczek i agrestu. Usuwamy najstarsze i najsłabsze pędy, pozostawiamy 5-7 silnych pędów i 3-4 jednoroczne. Można też związać pędy krzewów owocowych powrósłami ze słomy, co zapobiegnie ich wyłamaniu pod ciężarem śniegu.
     Suche oczko
     Rosnące w ogródku rośliny bagienne, których części nadziemne zanikają na zimę, na początku listopada czyścimy, obcinamy nad podłożem i okrywamy stroiszem świerkowym.
     Z niewielkich oczek wodnych spuszczamy wodę, a nieckę wypełniamy liśćmi lub torfem, żeby mróz nie spowodował uszkodzeń ścian zbiornika.
     Większość roślin uprawianych w oczkach wodnych dobrze zimuje i nie wymaga specjalnych zabezpieczeń. Z reguły rośliny zimują w postaci zarodników na dnie stawu (np. salwinia pływająca) lub zimują ich części podziemne. Ale są też gatunki wrażliwe na mróz (np. topian osokowaty, hiacynt wodny). Te należy odłowić i przezimować w akwarium, w chłodnym i widnym miejscu.
     W płytszych oczkach także grzybienie narażone są na przemarznięcie, dlatego zaleca się uprawiać je w pojemnikach, jak inne wrażliwe na mróz gatunki, co umożliwi przeniesienie ich na zimę do pomieszczenia, w którym temperatura będzie wynosiła 0-4 st. C. Jeśli jednak rośliny te zostały posadzone w ziemi na dnie zbiornika, po spuszczeniu wody należy je grubo okryć suchymi liśćmi lub korą.
     Jesienią nad ogródkami często snują się gęste, smrodliwe dymy, ponieważ działkowcy nagminnie palą resztki roślinne i opadłe liście. Jest to niedozwolone! Zakazuje tego regulamin POD (par. 97 pkt. 4) oraz nowa Ustawa o odpadach, która w sposób jednoznaczny zabrania spalania na powierzchni ziemi wszelkich odpadów, do których należą też części roślin. Za spalanie odpadów grożą surowe kary finansowe. Jeśli mamy w ogrodzie resztki roślin porażone przez choroby i szkodniki albo chwasty z nasionami (taki materiał nie nadaje się na kompost), należy je wywieźć na wysypisko śmieci.
     W przyszłym tygodniu - o zabezpieczeniu roślin przed mrozem.