Dr Janusz Strzelecki jest pierwszą osobą w ponad 60-letniej historii UMK, która obroniła w Toruniu doktorat z biofizyki. Naukowiec odebrał go niedawno - 19 lutego podczas uroczystości z okazji Święta Uczelni (w dniu urodzin Mikołaja Kopernika).
Przeczytaj także: Pieniądze na badania, czyli vouchery badawcze. Kujawsko-Pomorskie uczelnie popracują dla firm!
W swoich badaniach dr Strzelecki używa mikroskopu sił atomowych.**Co to takiego?
- Działa on na innej zasadzie niż powszechnie znane mikroskopy - mówi Janusz Strzelecki. - Jest mechaniczny, ponieważ delikatną sprężynką, zakończoną bardzo cienką igiełką, obmacujemy próbkę i mierzymy ugięcie tej sprężynki.
Ledwie ją widać gołym okiem - ma długość zaledwie jednej trzeciej milimetra.
Można też nią łapać niezwykle małe obiekty** takie, jak pojedyncze DNA, rozciągając je.
Ale po co?
- W DNA zapisana jest budowa naszego ciała. Ma ono długość 1,5 m, a upakowane jest w komórce. Żeby więc zrozumieć jego działanie, musimy znać nie tylko jego właściwości chemiczne, ale i mechaniczne, które ja właśnie badam.
Okazało się, że takie pojedyncze molekuły po skręceniu, a potem rozciągnięciu i ponownym skręceniu nabierają większej odporności. Jak to wykorzystać w przemyśle?
- Aby zbudować mosty najpierw musieliśmy poznać właściwości stali, a żeby zbudować coś w nanoświecie, to musimy poznać, jak ten nasz budulec się zachowuje, do czego się nada, a do czego nie - wyjaśnia pan Janusz.
DNA może być stosowane do budowy małych pojemników na leki. W przyszłości być może powstaną też oparte na nim procesory komputerowe. - Na razie trudno nawet podawać przykłady, ponieważ nanotechnologia cały czas się rozwija - tłumaczy doktor.
Janusz Strzelecki współpracuje też z firmą Dr Ireny Eris. Kontakt z nią nawiązał w 2009 r. Zaproponował wykorzystanie mikroskopu sił atomowych do badania powierzchni włosów lub skóry. - Dzięki tej metodzie dostajemy obiekt 3D, więc sprawnie możemy zbadać jego topografię - mówi. - Uzyskaliśmy ciekawe wyniki. To już nad świecie robiono, ale nam udało się ulepszyć metodę, zmniejszając błędy tego typu pomiaru.
Efekt? Produkcja jeszcze lepszej jakości odżywek do włosów i innych kosmetyków.
Naukowiec współpracuje także z Centrum Onkologii w Bydgoszczy, gdzie pracuje jego żona. Mikroskopem atomowym badają próbki krwi chorych, próbując znaleźć nową metodę diagnozowania raka.
Janusz Strzelecki jest pracownikiem zespołu biofizyki doświadczalnej w Instytucie Fizyki UMK. Pochodzi z Olsztyna.
Czytaj e-wydanie »Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
Plotki, sensacje i ciekawostki z życia gwiazd - czytaj dalej na ShowNews.pl
- Joanna Kurowska pozuje do selfie na POGRZEBIE. "Gdzie się podziała przyzwoitość?"
- Wystrojona Cichopek dystansuje się od Kurzajewskiego na imprezie. Kryzys w niebie?
- Nieznana przeszłość Anity Werner. Zdjęcia dziennikarki w negliżu
- Kochało się w nim pół Polski. Nie uwierzysz, jak teraz wygląda Makowiecki!