Rodzina Papenfuss i jej losy

Nie wiemy, kogo przedstawia to zdjęcie. Podklejono je na odwrocie fotografii prezentowanej obok. Może Czytelnicy "Albumu" rozpoznają swoich krewnych lub mają takie samo zdjęcie w rodzinnych zbiorach?
(fot. zbiory Kazimierza Tomaszewskiego)

Kazimierz Tomaszewski odkrył to drugie zdjęcie przypadkiem. Porządkuje rodzinną historię, opisuje ją. Wyjął zdjęcie dziadków z ramki, szukając jakichś informacji. Natknął się na inne.

Kazimierz Tomaszewski, rocznik 1927, urodził się w Chojnicach. Tam dwa lata wcześniej jego ojciec Mieczysław (Wielkopolanin) pojął za żonę Annę Papenfuss. Mieczysław służył wówczas w 66 pułku strzelców kaszubskich. Stacjonował m.in. w Chojnicach.

I właśnie rodzinę swojej mamy, z domu Papenfuss pan Kazimierz pokrótce opisuje.

Pradziadek Augustyn Papenfuss (1827-1907) pochodził z Dąbrówki (Damerau) i ożenił się z Marianną Żmich (1827-1917) z Wielkiego Mędromierza. Ta w wianie wniosła duże gospodarstwo. Nie było żadnych trudności co do wyznania, bo oboje byli katolikami. Z tego związku urodziło się siedmioro dzieci: sześciu synów i jedna córka.

- O ile mnie pamięć nie myli - zastrzega pan Kazimierz - w czasie okupacji niemieckiej zetknąłem się z dokumentem sądu w Tucholi, gdzie było stwierdzenie, że rodzice babci znają tylko język polski.

Gospodarstwo odziedziczył Juliusz (1856 - 1934. Ten ożenił się z Anną Senske (1871- 1957) z Lichnów. Ta para to dziadkowie Kazimierza Tomaszewskiego i właśnie oni są na prezentowanym obok zdjęciu.

Ich córka Anna, jak wspomnieliśmy wyżej, poślubiła Mieczysława Tomaszewskiego. Wyuczył się na farmaceutę, ale po powstaniu wielkopolskim wybrał karierę wojskowego. Po kilku latach rodzina osiadła w Bydgoszczy.

Mieczysław, po zakończeniu służby wojskowej w 1930 r. wrócił do zawodu aptekarza. W czasie II wojny światowej trafił do oflagu (m.in. Woldenberg). Po powrocie do Bydgoszczy w grudniu 1945 r. ponownie zgłosił się do pracy w aptece. Pracował niemal do końca, zmarł mając 76 lat. Żona przeżyła go ponad 20 lat.

Ich dzieci to Kazimierz i Maria. Kazimierz z zamiłowaniem utrwala rodzinną historię.

Ale wróćmy do Anny i Julisza Papenfuss. Ich najstarszy syn, Paweł (ur. w 1899 r.) poszedł do seminarium w Pelplinie. W 1935 roku został proboszczem parafii w Niedamowie (pow. kościerski). Pełnił tę posługę przez całą okupację i później, do śmierci w 1964 roku.

To właśnie do Niedamowa, do swego brata księdza, Anna Tomaszewska posłała syna z Bydgoszczy, by uchronić go przed wywiezieniem do Niemiec na roboty. Był tam w latach 1942-42, służył jako ministrant. Pan Kazimierz wspomina, że wówczas w kościele spotykał jeńców brytyjskich (Szkotów), pracujących w majątku należącym do Schadowa.

Młodsza córka Anny i Juliusza Papenfuss, Maria odziedziczyła rodzinną schedę w Wielkim Mędromierzu. Wyszła za Leona Janowitza, mieli 7 dzieci. W 1945 roku, jak wielu Pomorzan, Leon został wywieziony do ZSRR, tam zmarł. Przepadł też rodzinny majątek . Siostrą i jej dziećmi oraz swą matką zaopiekował się ksiądz Paweł z Niedamowa.

Różnie potoczyły się wojenne i powojenne losy potomków Augustyna i Marianny.