Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jesienią 1939 r. Niemcy niszczyli w Inowrocławiu nasze symbole narodowe i religijne: znaki państwowe, pomniki i święte figury

Piotr Strachanowski [email protected]
Panorama ul. Opatrzności pod koniec lat 30. XX w. Na pierwszym planie widoczna figura-pomnik Matki Bożej, w perspektywie ulicy - kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie
Panorama ul. Opatrzności pod koniec lat 30. XX w. Na pierwszym planie widoczna figura-pomnik Matki Bożej, w perspektywie ulicy - kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Pannie archiwum
Jednym z pierwszych zburzonych obiektów kultu religijnego była stojąca przy ul. Opatrzności figura Matki Bożej.

Ten imponujący rozmiarami czterometrowy pomnik uroczyście poświęcono i odsłonięto 19 października 1937 r.

Z widokiem na kościół

Figurę ustawiono przy krańcu ul. Opatrzności, u jej wylotu do ul. Dworcowej. Dziś ten fragment miasta wygląda inaczej niż w międzywojniu, a jeszcze do początku lat 30. XX w. od Dworcowej w stronę kościoła wiodła gruntowa, bezimienna droga, która dochodziła do ogrodu parafialnego i łączyła się tam z ul. Plebanka. W 1933 r. poszerzono ją, uporządkowano pobocza i uchwałą Rady Miejskiej podniesiono do rangi ulicy miejskiej, nadając nazwę ul. Opatrzności.

Już po wojnie, pod koniec lat 60., po przymusowej likwidacji ogrodu parafialnego, ulicę (teraz dwupasmową) poprowadzono dalej aż do zmodernizowanego skrzyżowania Toruńskiej, NMP, Jacewskiej i Orłowskiej. Zmieniano też nazwę. Opatrzności nie w smak była komunistom, choć dopiero w 1951 r. "awansowano" ją na Małgorzaty Fornalskiej (działaczki KPP i PPR). Jesienią 1989 r. nadano zaś imię bpa Antoniego Laubitza.

Śmiało projektowana

Wracając do figury, wspomnę, iż pomysłodawcą fundacji i organizatorem zbiórki datków na ten cel był ówczesny proboszcz parafii Zwiastowania NMP ks. kan. Stanisław Kubski (od czerwca 1999 r. bł. męczennik). Inowrocławianie złotówek nie skąpili i w niedzielę 19 października 1937 r. bp Antoni Laubitz figurę odsłonił i stosownie poświęcił.

Potem "Dziennik Kujawski" pisał, że "pomnik przedstawia się okazale. Wysoki i smukły, a w niszy rzeźba Matki Bożej o zabarwieniu żółtawym, doskonale się tam uwypukla. Śmiało projektowana rzeźba jest prosta w ujęciu i oryginalnie silna w wyrazie macierzyństwa. Miłe dzieciatko Jezus na prawej ręce. Całość świadczy o śmiałym prowadzeniu dłuta przez artystę. Ciekawie skomponowano krzyż w brązie, który daje piękne zakończenie pomnika".

Triebler, co potrafił

Tak to z polotem opisano, ale też i rzeźbiarzem figury był artysta niepośledni, za jakiego uchodził bydgoszczanin Piotr Triebler (1898-1952). W latach 30. miał on markę artysty skupionego na rzeźbie klasycznej ze stylizacją i - jak punktują w mądrych książkach - udanie łamał w swej manierze nutki naturalizmu. Cokolwiek by to miało znaczyć, faktem pozostaje, że Trieblerowi, artyście nader płodnemu, zlecano wiele prac po całej Polsce. Tworzył w brązie, marmurze i piaskowcu, od rzeczy małych poczynając (medaliony i tablice), a na imponujących rozmiarami monumentach kończąc.

W Inowrocławiu był m.in. autorem pomnika powstańców wlkp. przy ul. Orłowskiej (nie tego jednak, który znamy, a zburzonego przez Niemców). Spod jego dłuta wyszło też kilka płaskorzeźb, m.in. na frontonie kina "Słońce" i na domu Czabańskich na tzw. Złotym Rogu, także pomniki cmentarne, choćby rodziny Prabuckich na cmentarzu Matki Boskiej. A w bliskiej okolicy - też figury Matki Boskiej w Pakości, w Jaksicach i cały wystrój rzeźbiarski kościoła w Ludzisku.

Czytaj e-wydanie »

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska