Piękna jest jesień w Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia [zdjęcia]

Przy zachodnim brzegu jeziora na wysokości wsi Racice
(fot. Marek Weckwerth)

Właśnie - na wodę, na goplańską falę, którą wiatr coraz wyżej podnosi. Naszym celem (Kayak Extreme Team "Orzeł" Bydgoszcz i Niezależna Inicjatywa Kajakowa) jest zachodnia rynna jeziora Gopło - ta krótsza, ale też szersza od wschodniej, a przy tym przez Matkę Naturę bardziej hołubiona. Wzdłuż brzegów zachodniej rynny, zwłaszcza do półwyspu Potrzymiech należących, rozciągają się bagniska, szuwary, ulubione miejsca lęgowe ptactwa wodnego, błotnego i stricte lądowego. Toteż do kilku zatok w tej części akwenu nie wolno wpływać, nie mówiąc już o wędkowaniu.

Aby z Kruszwicy do zachodniej i wschodniej rynny dotrzeć, trzeba też północną część rozległego Gopła pokonać. Jezioro ma 25 km długości, linia brzegowa liczy 87 km, w najszerszym miejscu - gdzie rozwidlają się ramiona akwenu - ma 2,5 km. To relikt polodowcowy, największe naturalne jezioro Pojezierza Wielkopolskiego, a także województwa kujawsko-pomorskiego, dziewiąte w Polsce.

Przeczytaj również: Gopło to piękne jezioro. Najlepiej widać to z pokładu statku "Rusałka" [zdjęcia]

Bydgoscy kajakarze w zachodniej rynnie jeziora Gopło. W rozległych szuwarach chroni się ptactwo wodne
(fot. Marek Weckwerth)

Jesteśmy w utworzonym w roku 1992 Nadgoplańskim Parku Tysiąclecia, parku krajobrazowym, od roku 1967 funkcjonującym jako rezerwat przyrody. Dziś park obejmuje prawie 10 tys. ha. Własną (niewielką w porównaniu do naszej) enklawę NPT ma województwo wielkopolskie.
Park pełni dwie podstawowe role: ochrony natury i dziedzictwa narodowego. Ornitolodzy doliczyli się tu ponad 200 gatunków ptaków. Te najczęściej spotykane to gęsi: gęgawa, białoczelna, zbożowa, a poza nimi bąk i bocian czarny (hajstra). Gęś gęgawa widnieje w godle parku, na tle średniowiecznej Mysiej Wieży.

Jak duże było Gopło w średnich wiekach? I o tym podczas naszego rejsu dyskutujemy - o jeziorze nazywanym przez Jana Długosza (1415-1480), wielkiego historyka i humanistę, Morzem Polaków (Mare Polonorum). Od tych czasów powierzchnia tego polodowcowego akwenu zmniejszyła się trzykrotnie.

Wielkie znaczenie ów szmat wody miał dla rozwoju polskiej państwowości. Kruszwica była stolicą państwa Goplan rządzonego przez dynastię Popielidów. W drugiej połowie IX w. Goplanie i Polanie stworzyli podwaliny państwa polskiego. O tym procesie wiemy niewiele. Pomocna może być legenda o Piaście Kołodzieju, który w Kruszwicy właśnie miał objąć tron po Popielu i założyć dynastię królewską.

Zobacz też: Powstała księga zakochanych... w Kruszwicy. Wpiszesz się?

Jezioro zapewniało dobre warunki rozwoju goplańskich grodów: stanowiło rezerwuar wody pitnej, żyzne łowisko, drogę transportową, pełniło rolę obronną. Nawet teraz, gdy spoglądamy na wznoszącą się na Półwyspie Rzępowskim (dawnej wyspie) 32-metrową Mysią Wieżę, możemy zrozumieć, jak trudna była do zdobycia. Nie ona sama jednak, bo - trzeba przypomnieć - stanowiła część zamku z czasów Kazimierza Wielkiego. Do naszych czasów zachował się tylko niewielki fragment warowni.

Na czele Aleksandra Gabara - jedyna kobieta w ekipie
(fot. Marek Weckwerth)

My docieramy kajakami w południową część zachodniej rynny, opływając sporą wyspę Potrzymionek, w całości uznaną za siedliska ptactwa. Wyspę i wiele innych nadjeziornych obszarów można odwiedzać tylko pod nadzorem pracowników parku. Musimy też wrócić do Kruszwicy, a to w sumie 34 km. W sam raz na wodną wycieczkę.

Wszystko pod Mysią Wieżą (dojazd)

Kruszwica, gdzie najlepiej rozpocząć rejs kajakowy, leży przy drodze krajowej nr 62, łączącej Strzelno z Włocławkiem i Płockiem. Z Bydgoszczy i Torunia należy jechać przez Inowrocław. Za Mątwami skręcamy w lewo w drogę wojewódzką 412.

- Pod Mysią Wieżą znajduje się przystań statku pasażerskiego "Rusałka", który w regularne rejsy pływa od lipca do września.
- Nadgoplański Park Tysiąclecia, ul. Wodna 9, Kruszwica, tel. 52 35 15 415, www.npt.org.pl