Radziejów na wzgórzu stoi... Piękna podróż do średniowiecza

Tu u podnóża owego wzniesienia rozegrała się pierwsza, korzystna dla naszych wojsk faza bitwy z Krzyżakami zwana bitwą pod Płowcami w roku 1331. Później, gdy zasadnicze siły rycerstwa teutońskiego zawróciły spod Brześcia, hufce obu stron starły się w pobliżu wsi Płowce.

Pogańska świątynia?

Od zarania dziejów na wzgórzu mogła znajdować się pogańska świątynia, do której pielgrzymowali mieszkańcy położonego u jej stóp Starego Radziejowa. Ale to tylko spekulacje, aczkolwiek bardzo prawdopodobne.

Radziejów trafił na karty historii za sprawą Salomei, żony Bolesława Krzywoustego, która w roku 1142 darowała go (jak wiele innych posiadłości) klasztorowi w Mogilnie. Później przeszedł w posiadanie kapituły płockiej.

Inscenizacja bitwy pod Płowcami [zdjęcia]

Prawa miejskie nadał mu w 1252 roku Kazimierz Kujawski, ojciec Władysława Łokietka, a on sam potwierdził te prawa w Kruszwicy w 1298 roku. Współczesne miasto, a więc położone na wzgórzu morenowym, jest najprawdopodobniej lokacją krzyżacką. Bowiem rok po bitwie pod Płowcami Krzyżacy ponownie zajęli Kujawy. Zbudowali tu drewnianą strażnicę - siedzibę komtura.

Przyjeżdżali nawet królowie

Później, do polskiego już Radziejowa, przyjeżdżali nasi królowie i książęta z liczną świtą rycerską. Od XV w. na podwórcu zamku odbywały się prowincjonalne sejmiki szlacheckie obu województw kujawskich: inowrocławskiego i brzesko-kujawskiego, a także sądy grodzkie. Gdy zamek popadł w ruinę podczas wojen szwedzkich, na przełomie XVII i XVIII wieku, obrady organizowano w kościele farnym. Wojny szwedzkie i epidemie spowodowały faktyczny upadek tego prężnie rozwijającego się ośrodka.

Inscenizacja bitwy pod Płowcami (foto)

Skąd nazwa

Maksymilian Borucki w "Ziemi kujawskiej" nazwę Radziejowa właśnie od rad i wieców wywodzi.

Miejscowe legendy mówią zaś, że po wypędzeniu z raju, na południowe Kujawy zawędrowali Adam i Ewa. Jako, że sprawczynią nieszczęścia była Ewa, Adam z wyrzutem miał powiedzieć: Radź Ewo! Zbitek słów ułożył się w Radziejewo, a potem ewoluował i dziś mamy Radziejów.

RADZIEJÓW - najważniejsze informacja

Spacerkiem po mieście

Przechadzka po urokliwych uliczkach Radziejowa, zwłaszcza po jego wschodniej stronie tuż nad krawędzią wzgórza (ul. Zamkowa), daje najlepszy obraz minionej świetności grodu. Ukształtowanie terenu wyraźnie wskazuje na lokalizację dawnego murowanego zamku i niżej położonego przedzamcza. Domy zbudowano na miejscu rozebranej warowni. Mieszkańcy przyznają, że ziemia kryje jeszcze relikty dawnej budowli. Legendy mówią o tejemnym przejściu z zamku do pobliskiego kościoła klasztornego, choć nigdy go nie odnaleziono.

Warto przysiąść na chwilę na ławeczce na rynku, który wraz z odchodzącymi od niego uliczkami, zachował swój średniowieczny układ. To najpiękniejsze miejsce, samo serce Radziejowa.

Dwie świątynie

Koniecznie trzeba zwiedzić dwie radziejowskie świątynie: kościół pofranciszkański i parafialny - ten drugi wzniesiony w najwyższej części miasta.

Obie budowle, choć wielokrotnie palone i plądrowane przez najeźdźców, pamiętają rok 1331 - tuż po bitwie pod Płowcami. Kościół klasztorny fundowany był przez Łokietka jako wotum wdzięczności Bogu za zwycięsko nad Krzyżakami.

Łokietek ofiarował zakonowi plac pod budowę przyszłego kościoła i klasztoru już w roku 1298, w podzięce za ukrycie przez krakowskich franciszkanów podczas walk o tron Małopolski i wyprowadzenie go z miasta. Stolicę zajmował wtedy książę wrocławski Henryk IV Probus. Łokietek został królem Polski dopiero w roku 1320. Wiele lat trwa jego walka o tron i umocnienie władzy.

W kryptach kościoła klasztornego złożono doczesne szczątki wielu znakomitych mieszkańców grodu i duchownych. Niestety, w burzliwych latach podziemia były plądrowane.

Dojazd

Radziejów leży w połowie drogi pomiędzy Włocławkiem i Inowrocławiem, stąd też dojazd PKS-em z wymienionych miast jest wprost doskonały. Bezpośrednie połączenia są także z Bydgoszczy.