Gwiazdy literatury nagrodzone w Toruniu [zdjęcia, wideo]

dziś spotka się z czytelnikami w Artusie
(fot. Lech Kamiński)

- Tematy do moich książek noszę w sobie - to doświadczenie, które wciąż do mnie wraca - mówiła Herta Müller, która wraz z Wiesławem Myśliwskim odebrała w Toruniu**Nagrodę im. S. B. Lindego.**

Wyróżnienie od 15 lat przyznają miasta partnerskie Toruń i Getynga. Co roku nagroda trafia do dwojga literatów - autora polskiego i niemieckiego, którzy szczególnie zasłużyli się dla międzynarodowego dialogu.
W tym roku do grona laureatów dołączyły wybitne postaci: zdobywczyni literackiej Nagrody Nobla w 2009 r. Herta Müller i znakomity polski prozaik, dwukrotny laureat nagrody Nike Wiesław Myśliwski.

Przeczytaj także: Nike 2011. Marian Pilot: - Jestem pisarzem leniwym
Temat znajduje autora

Herta Müller, zanim odebrała Nagrodę im. S. B. Lindego, spotkała się z czytelnikami. Niemiecka pisarka, urodzona i wychowana w Rumunii, często wraca w swojej twórczości do traumatycznych przeżyć z czasów dyktatury Ceausescu, do nieustannego strachu, szykan, poczucia zagrożenia. -Gdyby tego we mnie nie było, pewnie nie zostałabym pisarką - mówiła podczas spotkania z publicznością. - Znaczna część wielkiej literatury bierze się z przeżyć pisarzy. Najczęściej jest tak, że to temat znajduje autora, nie odwrotnie.

Herta Müller zaprezentowała fragmenty swojej ostatniej książki "Huśtawka oddechu" oraz zdradziła kulisy jej powstawania. W tej powieści autorka wraca do fali deportacji, jakim tuż przed końcem II wojny światowej poddano mniejszość niemiecką w Rumunii. Do ukraińskiego obozu pracy trafiła także matka pisarki. -Spędziła tam pięć lat - opowiadała Müller. - Nikt z zesłańców nie wiedział, ile potrwa wygnanie, czy kiedykolwiek wróci do domu. Matka wróciła, ale im byłam starsza, tym lepiej dostrzegałam, jakie wielkie spustoszenie w jej psychice poczynił pobyt w obozie.

Matka pisarki nie opowiadała o deportacji, ale Müller i tak chciała poznać prawdę. Pomógł jej w tym Oskar Pastior, poeta, którego również wywieziono na Ukrainę. -Zawdzięczam Oskarowi mnóstwo szczegółów. Dopiero on, bez pruderii, opowiedział mi o wszystkim. To miała być nasza wspólna książka, ale Oskar zmarł nagle w 2006 r. Ja miałam tylko notatki z jego opowieściami i wiedziałam, że muszę dokończyć naszą pracę. Tak powstała "Huśtawka oddechu".

Herta Müller przyznała również, że nie jest mile widziana w Rumunii. Każdy jej pobyt wywołuje skandal i falę sprzeciwów. Mało kto jest tam w stanie przełknąć gorzką prawdę, którą można znaleźć w książkach Müller.
- Nagrody Nobla chyba też Rumuni nie mogą mi za bardzo wybaczyć - żartowała. - Skoro dostaje ją ktoś za pisanie o Rumunii, powinien być to przynajmniej porządny Rumun.
Pisarzowi wystarczy słowo
Drugi z tegorocznych laureatów Nagrody im. S. B. Lindego spotka się z czytelnikami dziś o godz. 19 w Dworze Artusa. Można się spodziewać tłumów, bo twórczość Wiesława Myśliwskiego zdobywa wciąż nowych wielbicieli. Nic dziwnego -Myśliwski pisze z niezwykłą wrażliwością i literackim "słuchem". W swoich książkach wnika w świat polskiej wsi, tradycyjnej wspólnoty, której losy przedstawia zawsze w perspektywie uniwersalnych prawd o człowieku i o świecie. Autor "Widnokręgu" i Traktatu o łuskaniu fasoli" opowiedział odbierając nagrodę o tym, czym dla niego jest literatura: - Literatura, gdy zdarza się jej być sztuką, jest wyłącznie sztuką słowa - mówił. - Może komuś wyda się to mało, ale to wszystko czego od literatury możemy wymagać. Bo to słowo ustanawia świat książki.

Do tej pory Nagrodę Lindego otrzymali m.in. Wisława Szymborska, Günter Grass, Zbigniew Herbert, Ryszard Kapuściński i Tankred Dorst.