Akwedukt w Fojutowie to jedna z największych atrakcji Borów Tucholskich. Teraz można tam swobodnie dojechać

Do Fojutowa dojedziemy drogą międzywojewódzką nr 237. Jadąc od strony Bydgoszczy i Tucholi, tuż za mostem nad Wielkim Kanałem Brdy należy skręcić w lewo. Jadąc od Gdańska i Czerska, skręcamy w prawo tuż przed mostem. Na skrzyżowaniu stoi drogowskaz.

Nowo wybudowana droga asfaltowa wiedzie wzdłuż Wielkiego Kanału Brdy i niewielkich jezior Dubielnik i Zarżonek.

Asfalt kończy się przy zajeździe Fojutowo i tam - na bezpłatnym parkingu - można zostawić auto.

Do akweduktu - a to jeszcze 600 m po kostce brukowej - mogą dojechać tylko autobusy szkolne i pojazdy mieszkańców. Spacer wzdłuż kanału po kostce nie jest męczący.

Na początku było tak: w połowie XIX wieku władze pruskie sfinansowały budowę niezwykłego akweduktu, który w wolnej Polsce stał się największą tego typu budowlą, do tego wzbudzającą duże zainteresowanie turystów.

Tak było do niedawna, kiedy w Fojutowie powstał ogromny zajazd, którego nie powstydziłby się nawet nadmorski kurort. A to proszę, "tylko" północno-zachodni skraj województwa kujawsko pomorskiego zaraz przy granicy z pomorskim (na styku powiatów tucholskiego i chojnickiego). To jednak Bory Tucholskie, zatem teren atrakcyjny pod każdym względem - leśne królestwo, w którym i wody swój znaczący wyraz mają.

Wielki Kanał Brdy

Zacznijmy jednak od tego, co w Fojutowie najważniejsze - od Wielkiego Kanału Brdy i akweduktu. Pruscy inżynierowie wymyślili, że wody Brdy mogą posłużyć do nawodnienia rozległych pustkowi w okolicach Legbąda, a nazwanych później Czerskimi Łąkami. Trzeba ją tylko dostarczyć kanałem.
Do przeprowadzenia takiej operacji należało jednak spiętrzyć Brdę o ok. 12 metrów i wykopać 30-kilometrowy rów. Zapora powstała w Mylofie i tam też - 12 m nad lustrem naturalnego koryta Brdy - rozpoczyna się bieg Wielkiego Kanału Brdy.

Akwedukt
Na 15. kilometrze kanału na drodze budowniczym stanęła dolina Czerskiej Strugi. Obmyślono więc plan przerzucenia nad nią wodnego mostu, tzw. akweduktu, którzy przypomina starożytne budowle rzymskie. Górą płynie Wielki Kanał Brdy, dołem (9 m niżej) Czerska Struga.

Masywną konstrukcję ukończono w roku 1849. Drugi akwedukt miał stanąć bardziej na wschód - nad rzeczką Zwierzynką, ale tej inwestycji nigdy nie ukończono. Wykopano tylko krótki odcinek kanału (jest suchy) i wykonano nasypy ziemne stanowiące przyczółek akweduktu. Kanał miał ostatecznie połączyć Brdę z Wdą.
Po co to wszystko? Kanał zyskał znaczenie strategiczne dla państwa pruskiego, jako że łąki produkowały ogromne ilości siana dla koni, a te stanowiły siłę napędową armii lądowej. Miejsce było na tyle oddalone i jednocześnie na tyle bliskie od granicy z Rosją (na Drwęcy i Tążynie), że lepszego nie można było sobie wymarzyć. W razie obrony, ale też ataku, pokarm dla koni można było dostarczyć w krótkim czasie. Przy okazji ożywiono gospodarczo tę część Borów Tucholskich, wiele osób znalazło pracę.
Dziś akwedukt można zwiedzać po wyznaczonej trasie. Spaceruje się górą wzdłuż kanału, przekraczając go potem po drewnianym mostku, następnie dołem - idąc w tunelu pomostem nad Czerską Strugu.

Trzy szlaki

Przez Fojutowo przebiega pieszy Szlak Partyz antów AK i dwa szlaki kajakowe: Wielkim Kanałem Brdy i Czerską Strugą. W obu przypadkach można dopłynąć do Brdy.
Nowe wrażenia
Atrakcją borowiackiej osady jest także ogromny zajazd, który od kilku lat zaczyna przyciągać większą uwagę zwiedzających niż sam akwedukt. Trudno się dziwić, bo ten kompleks drewnianych budowli, wykonano wyjątkowo solidnie. Jest tu hotel, restauracja, można odbyć jazdę konną i powozami, dzieci korzystają z wielkiego placu zabaw. Z wieży widokowej roztacza się panorama Borów Tucholskich. Nad kanałem urządzono przystań.

Udostępnij