Jak bronić się przed fiskusem?

Niezadeklarowane dochody najczęściej identyfikowane są w związku z większymi transakcjami, jak kupno domu czy samochodu. W takim przypadku urząd skarbowy dowiaduje się, że podatnik wydał więcej niż oficjalnie zarobił. Wysokość przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach ustalana jest na podstawie poniesionych przez podatnika wydatków i wartości zgromadzonego przez niego mienia. Gdy okaże się, że podatnik nie ujawnił wszystkich przychodów, fiskus może go ukarać.

Podatek od zatajonych dochodów wynosi 75 proc. ich wartości.

Na początku br. do urzędów skarbowych i urzędów kontroli skarbowej trafiła szczegółowa instrukcja postępowania z podatnikami, którzy żyją ponad stan. Praktycznie każdy, kto wydaje więcej niż zarabia, może spodziewać się kontroli fiskusa. Mówi o tym art. 20 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W tym przypadku urząd skarbowy ocenia przede wszystkim transakcję kupna-sprzedaży oraz źródło jej finansowania. Do najczęściej występujących zaliczyć można kupno domu lub mieszkania po zaniżonych cenach oraz finansowanie takich inwestycji ze środków niewiadomego pochodzenia. Skarbówka rozpoczyna postępowanie, gdy z dokumentów wynika, że wydatki nie zgadzają się z opodatkowanymi dochodami - akt notarialny potwierdza dokonanie zakupu np. za 400 tys. zł, a osoba w ostatnich latach w zeznaniach podatkowych deklaruje bardzo niskie przychody. Podatnik powinien wykazać źródło pochodzenia środków, które wydał. Może to być kredyt bankowy. Zakup może być sfinansowany z dochodów z poprzednich lat, pod warunkiem że zostały zgłoszone i opodatkowane.

Z przepisów ustawy o PIT wynika, że podstawą do ustalenia wysokości przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych są poniesione przez podatnika w danym roku wydatki oraz wartość zgromadzonego w tym roku mienia. Przychód ten ustala się w drodze oszacowania.

Urząd skarbowy wiedzę o wysokości poniesionych przez podatnika wydatków może uzyskać na wiele sposobów, np. w formie informacji podatkowych, do których składania zobowiązanych jest szereg podmiotów (sądy, notariusze, komornicy sądowi). Ponadto fiskus, zgromadzone dowody może uzupełnić o informacje dotyczące rachunków bankowych, oszczędnościowych, a także kredytów, pożyczek udostępniane przez banki, zakłady ubezpieczeń. Ponadto fiskus czerpie informacje od wywiadu skarbowego, policji i prokuratury. Może także zainteresować się podatnikami po sygnałach o wystawnym życiu podatnika pochodzących od "życzliwych" sąsiadów.

W trakcie kontroli urzędnicy każą wypełnić podatnikowi specjalną ankietę. Trzeba w niej podać, np. wydatki na czynsz, gaz, prąd, telefon, odzież, meble, leczenie, usługi turystyczne.

W trakcie postępowania organy podatkowe wymagają od podatników dwóch rodzajów oświadczeń: deklaracji majątkowej oraz oświadczenia majątkowego. Deklaracja (ankieta) jest to forma wyjaśnień podatnika. Natomiast oświadczenie majątkowe jest składane pod rygorem odpowiedzialności za składanie fałszywych zeznań - musi zawierać precyzyjne dane.