Odłóż na emeryturę i nie płać podatku

(fot. Infografika Monika Wieczorkowska/źródło: expander)

Tylko jak zacząć odkładać gotówkę na starość?

Oszczędzanie na Indywidualnych Kontach Emerytalnych (IKE) jest dobrowolne i odbywa się w ramach trzeciego filaru.

Jak to działa? Każdy wpłaca tyle pieniędzy, ile jest w stanie oraz umożliwia mu to roczny limit. Jeszcze w 2008 roku wynosił on 4055,12 zł. Wraz z początkiem roku zmieniły się przepisy o IKE. Teraz będziemy mogli zaoszczędzić znacznie więcej. Limit na 2009 rok wynosi 9579 zł.

Jak podaje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, na koniec czerwca 2008 roku Polacy posiadali zaledwie 873 tysiące indywidualnych kont emerytalnych. Zaoszczędzili na nich ponad 1,7 mld zł. Czy nowe przepisy skłonią większą liczbę osób do oszczędzania na starość? Trudno powiedzieć. Niektórzy nie wiedzą nawet czym jest IKE.

Na koncie bez strat
Sposoby oszczędzania na indywidualnym koncie są różne. Jeden z prostszych, to założenie w banku rachunku (często nazywanego lokatą). Wówczas sami decydujemy, ile i w jakim czasie odkładamy, oczywiście pamiętając o rocznym limicie. Nie przeszkadza on nam jednak w tym, aby w jednym miesiącu wpłacić 50 zł, a w innym 500 zł. Możemy po otrzymaniu pensji zaoszczędzić 100 zł lub raz w roku przekazywać do IKE maksymalną kwotę. Pamiętajmy jednak: im więcej pieniędzy będziemy regularnie wpłacać, tym większa suma uzbiera się na naszym koncie.

Poprosiliśmy ekspertów z firmy doradczej Expander o wyliczenie, ile możemy odłożyć przez 10 oraz 30 lat. Wyniki przedstawia infografika. A oto jeden z przykładów: jeśli oprocentowanie lokaty w skali roku wynosi trzy procent, a my przez dziesięć lat będziemy miesięcznie wpłacać 100 zł, to zaoszczędzimy blisko 14 tys. zł. Jeżeli jednak co roku odłożymy 9,5 tys. zł, po dekadzie będziemy mieli na swoim koncie 110,6 tys. zł. - Konta są bezpieczne. Możemy zarobić i nie ma obawy, że stracimy - mówi Jarosław Sadowski, analityk z Expandera.

Większe ryzyko, ale i zysk
Inaczej jest w przypadku funduszy inwestycyjnych. Tu jest już niebezpieczeństwo, że utracimy część zainwestowanych pieniędzy. Wszystko zależy od tego, jaki fundusz wybierzemy. Są wśród nich zarówno ryzykowne i przynoszące w długim okresie wysokie zyski, jak i bezpieczne, pozwalające jednak mniej zarobić.

Kto obawia się dużych strat, może zacząć inwestycje od małej sumy. Czasami na początku wystarczy 100 zł. - Najprościej jest poprosić przedstawiciela banku o podanie numeru konta wybranego przez nas funduszu inwestycyjnego. Wpłacone na rachunek pieniądze zostaną zainwestowane - tłumaczy Jarosław Sadowski.

Najbardziej bezpieczne są fundusze rynku pieniężnego, nazywane również gotówkowymi. Zysk na nich jest podobny do tego na atrakcyjnej lokacie. Klient nie ryzykuje zaś, że nie odzyska zainwestowanego kapitału. Czasami traci się część pieniędzy, jeżeli wybiera się fundusz obligacji. W tym wypadku można jednak zarobić więcej niż na zwykłym bankowym depozycie.

Gdzie wpłacać?
Indywidualne Konto Emerytalne może mieć formę:
- konta (lokaty)
- funduszy inwestycyjnych
- obligacji
- ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym.

Na rynku istnieją również fundusze stabilnego wzrostu. Inwestują one większą część środków w bezpieczne instrumenty (np. papiery wartościowe), a mniejszą w akcje.
Najbardziej niebezpieczne są fundusze akcyjne, gdzie zarobki uzależnione są od sytuacji na giełdzie.

Kup obligacje
Innym sposobem oszczędzania na dodatkową emeryturę jest wykupienia ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym. W takim przypadku większość naszych środków jest inwestowana, a tylko część zostaje przeznaczona na ubezpieczenie. Posiadacze polis są często zobowiązani do wpłacania rocznie minimalnej kwoty. Wynosi ona przykładowo 500 zł.

Przyszli emeryci mogą w ramach IKE kupić dziesięcioletnie obligacje o wartości stu złotych. Oprocentowanie papierów jest zmienne - zależy od inflacji i jest powiększone o 2,75 proc. marży. Co ważne, odsetki naliczane są raz w roku, przez co z biegiem lat coraz większa kwota pracuje na naszą emeryturę.

Z powodu zwiększonego limitu wpłat do IKE, Ministerstwo Finansów spodziewa się, że w tym roku wzrośnie zainteresowanie dziesięcioletnimi obligacjami. Za 9579 zł można kupić 95 papierów.

Odsetki bez "Belki"
Od zysków uzyskanych z pieniędzy wpłaconych do IKE, nie musimy płacić 19-procentowego "podatku Belki" (są o niego pomniejszane np. odsetki z lokat).
Nie oddamy państwu ani złotówki pod warunkiem, że nie wypłacimy części lub wszystkich zgromadzonych w IKE pieniędzy przed końcem okresu oszczędzania.
Warto przy tym pamiętać, że jeszcze niedawno w trakcie odkładania gotówki na starość, nie można było pobrać tylko części środków. Kto pilnie potrzebował pieniędzy, musiał wypłacić wszystkie zgromadzone środki. Teraz obowiązują inne zasady.

- Umożliwiają one zabranie części pieniędzy, bez przerywania oszczędzania. Podatek od zysków będzie pobrany tylko od wypłaconej kwoty - mówi Mateusz Ostrowski, analityk z firmy doradczej Open Finance. - Takie rozwiązanie ma swoje zalety i wady. Jeśli ktoś po kilkunastu latach zgromadzi w IKE na przykład sto tysięcy złotych, w razie potrzeby może dość szybko zdecydować się na wypłacenie części pieniędzy i kupienie za nie nowego samochodu.

Po 60 urodzinach złóż wniosek
Żeby otrzymać dodatkową emeryturę z IKE, trzeba odkładać pieniądze przez minimum pięć dowolnych lat. Inne rozwiązanie, to wpłacenie przynajmniej połowy wszystkich pieniędzy najpóźniej pięć lat przed tym jak postanowimy wykorzystać je na emeryturze.

Co musimy zrobić, aby otrzymać pieniądze z IKE? Po pierwsze - ukończyć 60 lat lub 55 lat i posiadać prawa emerytalne. Jeśli spełniamy te warunki, składamy wniosek o wypłatę środków. Sami wybieramy, czy chcemy otrzymać od razu całą kwotę, czy ma być nam ona przekazywana w ratach.

Mateusz Ostrowski, analityk z firmy doradczej Open Finance.
Zmiany w przepisach o IKE, obowiązujące od początku roku, są małym krokiem w dobrym kierunku. Żeby więcej osób odkładało pieniądze na dodatkową emeryturę, potrzeba większej zachęty. Na przykład ulgi podatkowej.