PUP. Absolwenci szkół chcą mieć firmę

Barbara Grabowska, dyrektor PUP
(fot. Fot. Tytus Żmijewski)

Te wątpliwości można było wyjaśnić podczas telefonicznego dyżuru dla absolwentów szkół.

Naszym gościem była Barbara Grabowska, dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy w Bydgoszczy. Odpowiadała na pytania dotyczące możliwości uzyskania przez absolwentów pomocy z PUP.

Większość wątpliwości dotyczyła szans absolwentów na otrzymanie pieniędzy na rozpoczęcie własnej działalności. Wiele osób było też zainteresowanych sprawami związanymi z odbywaniem stażu. Warto jednak wiedzieć, że nie są to jedyne formy pomocy, jakich udziela PUP. Absolwenci mogą być też kierowani na szkolenia czy korzystać z poradnictwa zawodowego. Wszelkie informacje mogą uzyskać w swoim urzędzie pracy.

Absolwent
W pojęciu potocznym jest to osoba, która w bieżącym roku kończy szkołę. Według nazewnictwa stosowanego w bezrobociu i zatrudnieniu za absolwentów uznaje się młodzież do 25. roku życia lub osoby do 27. roku życia, pod warunkiem, że ukończyły szkołę wyższą w ostatnich 12 miesiącach.

Poniżej zamieszczamy relację z dyżuru.
- Znalazłem pracodawcę w odległości 20 kilometrów od miejsca zamieszkania. Zdecydowałem się na dojazd. Nie jestem zarejestrowany w urzędzie pracy. Czy pracodawca ma obowiązek zapłacić za dojazd? Mam 19 lat i w tym roku skończyłem szkołę.
Zwrot kosztów przejazdu poza miejsce stałego zamieszkania w związku z podjęciem zatrudnienia nie jest obowiązkiem pracodawcy. Coraz częściej zdarza się, że pracodawcy we własnym zakresie organizują sprawy dojazdu, ale nie muszą tego robić. Jako absolwent bezpośrednio po szkole z pewnością otrzyma Pan wynagrodzenie nieco ponad minimalne, stąd warto rozważyć rejestrację w urzędzie pracy i poproszenie pracodawcy o złożenie oferty zatrudnienia w urzędzie pracy ze wskazaniem pana kandydatury. Urząd pracy wyda skierowanie do pracy, a pan może złożyć wniosek o zwrot kosztów przejazdu do i z miejsca pracy. W ten sposób przez rok koszt dojazdu nie będzie dla pana problemem, urząd pracy może Panu wydatki zrefundować.

- Po wakacjach zamierzam rozpocząć działalność gospodarczą w sprawach związanych z informatyką. Nie jestem zarejestrowany w urzędzie pracy, a chciałbym otrzymać dotację na rozpoczęcie działalności.
Nie ma możliwości otrzymania za pośrednictwem urzędu pracy środków w związku z ukończeniem nauki w bieżącym roku szkolnym. Konieczna jest uprzednia rejestracja w urzędzie pracy i uzyskanie statusu osoby bezrobotnej. Aby otrzymać dotację, trzeba spełnić szereg wymogów formalnych. Pierwszym krokiem jest więc rejestracja w urzędzie pracy. Kolejnym - ukończenie szkolenia "ABC Biznesu". Wynikiem szkolenia będzie formalne przygotowanie wniosku o dotację i biznesplanu przedsięwzięcia. Już na etapie zamiaru, w związku z planowanym rozpoczęciem działalności we wrześniu, trzeba pomyśleć o miejscu prowadzenia działalności, o specyfikacji zakupów z ewentualnej dotacji (co, kiedy, gdzie, za ile kupić), a przede wszystkim o zabezpieczeniu spłaty dotacji na okoliczność, gdyby przedsięwzięcie się nie powiodło. Bardzo często zdarza się, że zwłoka w rozpoczęciu działalności wynika z braku rzetelnej oceny stopnia organizacyjnego przedsięwzięcia. Po prostu za późno myślimy o tym, co kupić, nie do końca mamy wiedzę na temat cen za ewentualny wynajem lokalu itd.

- Skończyłam szkołę średnią, zamierzam w lipcu zarejestrować się w urzędzie pracy. Marzę o pracy kosmetyczki. Czy mam szansę na dotację na rozpoczęcie działalności gospodarczej?
Bardzo dokładnej analizie podlegać będą Pani kwalifikacje zawodowe. Prawo do otrzymania dotacji na rozpoczęcie działalności ma praktycznie każda osoba bezrobotna, w tym absolwent bezpośrednio po ukończeniu szkoły. Dotacja wynosi do 500 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Aktualnie udzielamy jej w wysokości 14 tys. zł (Bydgoszcz i gminy ościenne). Aby otrzymać dotację, czyli środki unijne lub krajowe, które są w dyspozycji powiatowych urzędów pracy, należy złożyć wniosek i biznesplan. Szczególną uwagę urzędy pracy zwracają na kwalifikacje zawodowe, odbyte szkolenia, posiadane certyfikaty, potwierdzające umiejętności praktyczne do wykonywania pracy na własny rachunek. Jeżeli nie mamy ukończonej szkoły o kierunku fryzjersko-kosmetycznym, musimy uprzednio skończyć szkolenia zawodowe celem nabycia konkretnych uprawnień do wykonywania pracy. W związku z tym po zarejestrowaniu się jako osoba bezrobotna sama Pani oceni czy ukończenie specjalistycznego kursu byłoby potrzebne, jeżeli tak proszę zwrócić się do doradcy zawodowego w urzędzie pracy o pomoc w tej sprawie. Urząd pracy może partycypować w kosztach szkolenia w trybie indywidualnym, a uprawdopodobnieniem zatrudnienia będzie złożona przez panią deklaracja intencji prowadzenia działalności gospodarczej. Udział w szkoleniu oznaczać będzie, że pani wniosek o dotację będzie rozpatrywany po ukończeniu szkolenia.

- Czy to prawda, że jeśli otrzymam dotację na rozpoczęcie działalności, to nie mogę jednocześnie podjąć pracy?
Tak. Nie ma żadnej możliwości łączenia działalności gospodarczej z jakąkolwiek pracą zarobkową w okresie 12 miesięcy. Podjęcie pracy oznacza natychmiastowe odstąpienie od umowy i konieczność zwrotu całej dotacji wraz z odsetkami ustawowymi.

- Zamierzam rozpocząć pracę na własny rachunek, ale z powodu braku doświadczenia zawodowego chciałabym najpierw odbyć staż, aby mieć trochę praktyki. Czy jest to możliwe?
Sprawa będzie podlegać indywidualnej ocenie (jaki staż, gdzie, ukończona przez panią szkoła, a przede wszystkim przedmiot projektowanej działalności gospodarczej). Zasadą jest, iż nie łączymy form subsydiowanych (staży, szkoleń zawodowych, dotacji). Nie oznacza to jednak, że w konkretnej sprawie staż może okazać się wręcz niezbędny, celem nabycia umiejętności praktycznych do samodzielnego prowadzenia biznesu, w szczególności w warunkach, gdy w szkole było mało praktyk. Tak więc można ubiegać się o jedno i drugie jeżeli jest to niezbędne.

- Tydzień temu podpisałam umowę stażową. Harmonogram i program stażu zaakceptowałam. Pracodawca poinformował mnie, że zamierza zmienić miejsce odbywania stażu i będę pracowała sama. Czy muszę się na to zgodzić?
Sama zmiana miejsca odbywania stażu, jeżeli znajduje się ono w miejscowości, gdzie jest siedziba pracodawcy, nie stanowi naruszenia warunków umowy, chyba, że zachodzą okoliczności całkowicie zmieniające pierwotne warunki, np. inne godziny pracy, osoba odbywająca staż zostaje pozostawiona sama sobie w punkcie usługowym bez nadzoru i możliwości uzyskania pomocy ze strony pracownika firmy, odmienny niż deklarowany zakres obowiązków. Są to istotne zmiany warunków stażu, stąd należy niezwłocznie o tym poinformować urząd pracy. Urząd podejmie w pani sprawie mediację z pracodawcą, szczególnie w warunkach, gdy staż trwa dopiero tydzień. Stażysta nie może zostać pozostawiony sam sobie. Ze strony pracodawcy musi być wskazana osoba nadzorująca staż.

- Czy mogę sobie zapewnić miejsce odbywania stażu po wakacjach? Chodzi o to, aby urząd zatrzymał dla mnie ofertę, a zgłosiłbym się później?
Nie ma takiej możliwości. Urząd pracy zajmuje się wyłącznie osobami, które są gotowe do podjęcia pracy od zaraz. Jeżeli plany wakacyjne, rodzinne, losowe powodują, że podjęcie pracy jest możliwe po wakacjach, to należy zgłosić się do urzędu pracy we wrześniu, październiku. Nie warto rejestrować się na wszelki wypadek, gdyż należy liczyć się z faktem obowiązkowych terminów stawiennictwa u pośrednika w urzędzie pracy. Niestawienie się, np. z powodu wyjazdu, skutkować będzie wykreśleniem z rejestru bezrobotnych na okres trzech miesięcy . Zdarzyć się może, że interesujące miejsce stażu, mimo chęci pracodawcy nie zostanie przez urząd pracy zaakceptowane dla pana, gdyż nie będzie pan klientem urzędu pracy, a na miejsce stażowe zostanie skierowany inny kandydat.