Kujawskie piramidy, czyli niezwykłe grobowce pochodzące sprzed 5 tysięcy lat - POBIERZ MAPĘ

Stojąc przed kujawskimi piramidami w Wierzychowicach i Sarnowie próbuję pojąć, co skłoniło ludzi żyjących na tych terenach przed 5,5 tysiącami lat do zbudowania tak niezwykłych grobowców, niczym dla zmarłych gigantów przeznaczonych? Chyba nikt nigdy nie znajdzie odpowiedzi.

Onegdaj archeolodzy i historycy nadali tej kulturze nazwę megalitycznej, zatem kultury wielkich kamieni. I to tłumaczy wiele - ci ludzie po prostu chcieli po sobie pozostawić coś wielkiego. - Tak można by sądzić po wielkości grobowców, ale pochowani w nich ludzie mierzyli najwyżej 160 centymetrów. Nie żyli też długo - najstarsi dożywali 40-60 lat.

- Zapewne była to starszyzna plemienna i osoby spokrewnione - wyjaśnia Adam Myrta, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Izbicy, opiekun Parku Kulturowego w Wietrzychowicach.

Czy jest w owych budowlach grobowych jakieś przesłanie dla przyszłych pokoleń? Może po prostu takie, że liczą się wielkie czyny. Najsłynniejszą budowlą megalityczną jest Stonehenge w Anglii.

Na ziemiach należących dziś do Polski (Pomorze Zachodnie, Środkowe i Kujawy) kamienne budowle zaczęto wznosić w pierwszej połowie IV tysiąclecia przed naszą erą. Robiono to do połowy III tysiąclecia p.n.e. Największe i najsłynniejsze piramidy powstały właśnie w okolicach Izbicy Kujawskiej.

Piramidy kujawskie wzniesiono z wielkich i mniejszych głazów stanowiących obrys całości i usypanego pomiędzy nimi, wysokiego do 5 metrów kopca ziemnego. Ale nie o wysokość tu chodzi, bo nie jest ona duża, a o długość - ta przekracza w wielu przypadkach 100 metrów. Najdłuże piramidy miały 150 metrów! Kilka metrów od czoła nasypu, gdzie grobowce są najwyższe, znajdowały się kamienne komory, a w nich ludzkie pochówki - zwykle jeden lub kilka.

Natrafiono też na ślady mogące świadczyć o kanibaliźmie, choć nie jest to naukowo potwierdzone.

Dyrektor Myrta wskazuje natomiast na inny ciekawy fakt - ten mianowicie, że pradawni mieszkańcy tych okolic doskonale znali się na medycynie. Dwie czaszki noszą bowiem ślady zagojonych ran po trepanacji. Ludzie ci przeżyli operacje, zmarli znacznie później. Być może pacjentów odurzano dymem z palonych liści konopi indyjskich, bowiem archeolodzy znaleźli w ziemi nasiona tej rośliny.

Do naszych czasów zachowało się niewiele megalitycznych grobowców. Część eksponatów znalezionych w nich przez naukowców (puchary, amfory, kamienne ostrzałki, przęśliki tkackie, kamienne narzędzia) znajduje się w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi. Niestety sporo zabytków zaginęło we wrześniu 1939 roku, gdy transportowano je wiślaną barką do Warszawy. Barka zatonęła.

W ostatnią niedzielę w Wietrzychowicach odbył się festyn "Wehikuł Czasu". Adam Myrta przypomniał, że walory kulturowe, historyczne i turystyczne tego miejsca, a także pobliskiego Gaju i Sarnowa są ogromne, ale stanowiska wymagają renowacji. Na to zaś potrzebne są pieniądze, które może wyasygnować Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Niestety, do do Parku Kulturowego w Wietrzychowicach nie dociera komunikacja publiczna. Najlepszym sposobem podróżowania jest więc auto. Z Izbicy jedziemy drogą nr 269 na Chodecz i skręcamy z niej w lewo - w oznakowaną drogowskazem wąską i dziurawą asfaltówkę. Z tejże znów trzeba skręcić w lewo tuż po wyjechaniu z lasu - to droga gruntowa.

Do Skansenu Archeologicznego w Sarnowie prowadzi początkowo droga nr 270 łącząca Izbicę Kujawską z Brześciem Kujawskim z której skręcamy na zachód w stronę Topólki. Kierunek "Sarnowo" pokaże drogowskaz. Wjeżdżamy na drogę polną.

Zwiedzanie skansenów nic nie kosztuje. Dostępne są cały czas.